سەرىكجان ءبياشتىڭ قازاققا جاساعان قاستاندىعى

Erkin Azat
31 min readFeb 11, 2024

--

مەندە سەرىكجان بياشتىڭ قازاققا جاساعان قياناتىن جاسىرىپ قالسام اقيقاتشىلىعىم قايدا قالادى؟

قۇرمەتتى وقىرمان، بىرنەشە كۇن بۇرىن سەرىكجان بياشتىڭ «ەرلان بەكمىرزانىڭ ەرتەرەكتە اتاجۇرتقا كومەكتەسكەنى ءۇشىن ونىڭ ارسىز الاياقتىعىن جاسىرىپ قالسام، كورمەسكە سالسام، اقيقاتشىلدىعىم قايدا قالادى؟! تۋرا بيدە تۋعان جوق!» دەگەن پوستىن وقىعان سوڭ سەرىكجاننىڭ ءوز كوزىممەن كورگەن ءبىراز قازاقتارعا جاساعان قياناتتارى ەرىكسىز ەسىمە ءتۇستى.

يا، سەرىكجان ءبارىن دۇرىس، كەرەمەت ايتادى، بىراق “مولدانىڭ ايتقانىنا سەن، ىستەگەنىن ىستەمە”-دەگەندەي ايتقان سوزىنەن ونىڭ ىستەگەن ءىسى مۇلدەم بولەك، ونىڭ مىنا “اقيقاتشىل” پوستىنان كەيىن مەندە سەرىكجاننىڭ كوپ الاياقتىعىنىڭ ىشىندە ءوزىم كۋا بولعان قىتايدىڭ لاگەرىنە قامالىپ شىققان گۇلزيرا اۋەلحانعا جاساعان قياناتتارى، سەرىكجان ءۇي قاماقتا جاتقاندا فرانسياعا بارىپ بوستاندىق سۇراعان گاۋحار قۇرماناليەۆاعا جاساعان قياناتى جانە اتاجۇرتتى قۇرعان قىدىرالى ورازۇلىنا جاساعان قاستاندىعىن ايتپاسام، اقيقاتقا قيانات بولار. ال باسقا قانشا ادامعا قيانات جاساعانىن كوزبەن كورگەندەر ايتا جاتار.

مەن ءوزىمدى تانىستىرماس بۇرىن سەرىكجان بياشتىڭ مەن تۋرالى ايتىلعان ۆيدەولەرىن ۇسىنايىن.

(مەن تۋرالى سەرىكجاننىڭ ايتقان ۆيدەوسى)

مەن تۋرالى باسقا دا اقپاراتتى سايتتا ء erkin azat (Meiirbek Sailanbek) دەپ ىزدەسەڭىزدەر شىعادى.

سىزدەرگە سەرىكجان بياشتىڭ ادام قۇقىعى قورعاۋ جولىندا قازاقتارعا جاساعان قياناتتارى مەن ديكتاتورلىق مىنەزدەرىن ءوز كوزىممەن كورگەن جانە ءوزىم دالەلدەي الاتىن فاكتتەرمەن بايانداپ بەرەيىن. ەگەر مەن تۋرالى قاندايدا ءبىر كۇدىك-كۇماندارىڭىز بولسا، پاريجدە جانىمدى باعا الماي، جاشىك-جاشىك اقشاعا ساتىلعان دالەلىم بولسا، فرانسيانىڭ ىشكى ىستەرىنە (www.interieur.gouv.fr) حات جازىپ سۇراستىرساڭىزدار بولادى.

سەرىكجاننىڭ گۇلزيرا اۋەلحانعا جاساعان ءبىرىنشى قياناتى

سەرىكجاننىڭ گۇلزيرا اۋەلحاندى قۇتقارۋدان اتتونىن الا قاشۋى:

(سىلتەمە https://shahit.biz/eng/#1723)

29.12.2018 كۇنى گۇلزيرا اۋەلقاننىڭ كۇيەۋى تۇرسىنجان ماعان(ەركىن ازات) جانە سەرىكجان بياشقا حابارلاستى، ونىڭ ايتۋىنشا ايەلى گۇلزيرا اۋەلحان جانە توعىز ادام قىتايدا قاتەر ۇستىندە تۇر، ولار قىتايدىڭ قۇلجا اۋدانى جيافاڭ قولعاپ تىگەتىن قۇلدىق زاۋىتىندا ءماجبۇرلى ەڭبەككە جەگىلگەن. ولارعا جەرگىلىكتى اكىمدىك “بۇل زاۆوتتا سەندەر تەك ۋاقىتشا ىستەيسىڭدەر، سوسىن قازاقستانعا قايتاسىڭدار”-دەپ ولارعا كەلىسىم شارتقا قولۋ قويۋعا ماجبۇرلەگەن، ەگەر قول قويماسا ەرتەسى تاڭەرتەڭ ولاردى لاگەرگە قايتا قامايتىندارىن اشىپ ايتىپ، قورقىتقان.

جوعارداعى سۋرەتتەگى ءسوزدى تۇرسىنجان جازىپ وتىر.

بۇل زاۆوتتا جۇمىستان تۇسكەن سوڭ كەشكى ساعات سەگىزدە جاتاقحانادا تەلەفون ىستەتۋگە، ۆيچاتپەن سويلەسۋگە بولادى ەكەن، سول سەبەپتى گۇلزيرا بار جاعدايدى كۇيەۋىنە ۆيچاتپەن ايتىپ جەتكىزگەن، كۇيەۋى بىزگە حابارلاسقان سوڭ مەن دەرەۋ حالىقارالىق تىلشىلەرمەن بايلانىسقا شىقتىم، ءارى سەرىكجانعا دەرەۋ حابارلاسىپ مىنا جاعدايدىڭ وتە شۇعىل ەكەندىگىن، ون ادامنىڭ تاعدىرىنىڭ قىل ۇستىندە تۇرعانىن ايتىپ، ونى اتاجۇرتتىڭ كەڭسەسىنە كەلۋىن شاقىردىم، جانە جۋرناليستەرمەن سويلەسىپ كەشكى ساعات سەگىزدە گۇلزيرانىڭ ۋەچاتقا قايتا شىعاتىن ۋاقىتىندا سۋحبات الاتىنىمىزدى ايتتىم، بۇل كەزدە تۇستەن كەيىنگى ساعات التى بولدى، سەرىكجان ءوزىنىڭ باسقا جۇمىستارىمەن، ءبىر «ماڭىزدى» كەزدەسۋلەردە بولعانىن ايتىپ كەيىنىرەك باراتىنىن ايتتى، مەن اتاجۇرت كەڭسەسىنەن شىعىپ جاقىنداعى اسحانادا كەشكى اسقا شىقتىم، سەرىكجانعا اسحانانىڭ مەكەن جايىن ايتتىم، ول ماعان كۇتە تۇرۋىن، ءسال تۇرىپ باراتىنىن ايتتى. ول كەزدە مەن سەرىكجاندى كەشكى ساعات 18:00 دەن تۇنگى ساعات 0:00 گە دەيىن 6 ساعات كۇتتىم، ول كەلمەدى، ەڭ سوڭىندا ول ماعان: «تابيعات (اتاجۇرتتا ىستەتكەن جالعان ەسىمىم) بۇگىن كەزدەسۋدەن قاتتى قالجىراپ كەتتىم، جۇرەگىم قاتتى سوعىپ كەتتى، مەن قازىر ۇزىناعاش جاقتا ەدىم، الماتىعا بارالمايمىن» دەيدى، مەنىڭ ءوزىن كۇتىپ وتىرعانىن، قىتايدا قانداستار قۇلدىققا جەگىلەيىن دەپ تۇرعانىن ءبىلىپ تۇرىپ، 6 ساعاتتان سوڭ وسىلاي ايتىپ تۇرعانىنا اشۋلاندىم، ءجاي كەزدە “قازاعىمنىڭ تابانىنا باتقان شولمەك مەنىڭ ماڭدايمىما قادالسىن” دەپ سوعاتىن سوزدەرى ەسىمە ءتۇسىپ ءتۇڭىلىپ كەتتىم.

مەن ا ق ش-تىڭ wall street journal گازەتىنىڭ بەيجىڭدەگى ءتىلشىسى eva dou جانە امەريكالىق rfa اقپارات قۇرالىنىڭ ءتىلشىسى چياۋلوڭ مەن بايلانسقا شىقتىم جانە تۇرسىنجانمەن بايلانىسقا شىعىپ، ايەلىمەن تولىق ءمان جايدى سۇراپ الۋىن، سوسىن سۇحبات جاسايتىنىمىزدى ايتتىم، تۇرسىنجان ارقىلى ونىڭ ايەلى تۋرالى تىلشىلەرگە ۋاقىتتى قولدان بەرمەي اقپاراتتى جىبەرىپ وتىردىم، سوسىن ولار تۇنگى ساعات 1:00 دەن 3:00 گە دەيىن تۇرسىنجانمەن سۇحبات جۇرگىزدى.

ەرتەڭىندە (30.12.2018) wall street journal ءتىلشىسى ەۆا جاعدايدى بىلگەن سوڭ جەرگىلىكتى ۋاقىت 10:00 دا گۇلزيرا مەن بىرگە تاعى توعىز ادام جۇمىسقا جەگىلگەن قۇلجاداعى زاۆوتقا تەلەفون سوعىپ، وسى 10 ادامنىڭ جاعدايىن ءبىلۋ ءۇشىن، بەيجىڭنەن ءۇرىمجى-قۇلجاعا ۇشىپ باراتىنىن ايتتى.

30.12.2018 كۇنى گۇلزيرا قامالعان زاۆوت باسشىلارى باسىندا ونداي ماجبۇرلەۋدىڭ جوق ەكەندىگىن ايتىپ جالتاردى، مەن ەرتەسى اتاجۇرت كەڭسەسىنە تۇرسىنجاندى شاقىرىپ باسقادا تىلشىلەرمەن كەزىگۋدى جوسپارلادىم(12:39)، ءارى سەرىكجانعا حابارلاسىپ كەڭسەگە كەلۋىن سۇرادىم، ءبىراق ول گەنە بۋنيننىڭ بايلانىس نومەرىن بەردى(13:44) دە ءوزى كەلمەدى.

مەن گەنە بۋنين جانە ۆولكان(تۇرك وقىمىستىسى) وتىرىپ تۇرسىنجانمەن سۇقباتتى جالعاستىرا بەردىم، ويتكەنى بىزگە گۇلزيرالاردى قۇتقارۋ ماڭىزدى. (جوعارداعى ۆيدەونى ەستىسەڭىزدەر ءبىز اتاجۇرتتىڭ كەڭسەسىندە تۇرسىنجاننان سۇقبات الىپ وتىرمىز، ءبىراق سەرىكجان كەلمەدى).

بۇل 2019 جىلدىڭ جاڭا جىلىنا ءبىر كۇن قالعان كەز ەدى، مەنىڭ بار زەيىنىم وسى 10 ادامدى قۇتقارىپ شىعارۋ ەدى، شەتەلدىك تىلشىلەرمەن بايلانىس ارقاسىندا گۇلزيرا اۋەلقان تۋرالى حابارلار الەم اقپاراتتارىندا جاريالانا باستادى.

مەن سەرىكجانعا گۇلزيرا مەن تاعى توعىز قازاقتى قۇتقارۋ تۋرالى جانتالاسىپ، ونىڭ كومەكتەسۋىن سۇراپ جۇرسەم، ول تۇنگى ساعات ۇشتە ماعان «بۇيرىق» بەرىپ بىلاي دەيدى: «ءبىر ساۋالناما جاسا، 2018 جىل ادامى كىم؟ دەگەن، (مەنى قوسىپ، ابزالدى قوسىپ) بىرنەشە تىزىمدىك جاسا، داۋىسقا سال» دەيدى، ول كەزدە سەرىكجاننىڭ ابزال قۇسپانمەن باقتالاسىپ جۇرگەن كەزى ەدى، مەن تاڭقالدىم، قىتايدا قازاقتاردىڭ ءومىرى قاتەردە تۇرعان كەزدە سەرىكجاننىڭ ونى قاپەرىنەدە الماي، ءوزىن جارنامالاپ، قۇر اتاققا اۋەس ادام ەكەنىن كورگەندە ءتۇڭىلىپ كەتتىم، سەرىكجانعا ون ادامنىڭ تاعدىرىنان بۇرىن ءوزىنىڭ اتاق-ابرويى ءبىرىنشى قويعانىن كورىپ جيىركەنىپ كەتتىم.

31.12.2018 Wall street journalist

ءتىلشىسى ەۆا جانە باسقا تىلشىلەردىڭ قىتايداعى گۇلزيرالار قامالعان زاۆوتقا قايتا-قايتا حابارلاسىپ، ول تۋرالى حابارلار تاراتىپ قىسىم جاساۋىنىڭ ارقاسىندا گۇلزيرا جانە باسقا توعىز ادام زاۆوتتان بوستاندىققا شىقتى. ءدال سول كەزدە بۇدان بۇرىن گۇلزيرانىڭ ماسەلەسىن ەلەمەي اتاجۇرت كەڭسەسىنە كەلمەي قاشقاقتاپ جۇرگەن سەرىكجان “دايىن اسقا تىك قاسىق” بولىپ، گۇلزيرالاردى ءوزى قۇتقارعان بولىپ زارلاپ لەكسيا جاسادى، مەن ونىڭ بۇل قىلىعىنان ءتىپتى دە جيىركەندىم، ءبىراق ماعان ول كەزدە سەرىكجاننىڭ الاياقتىعىن اشۋدان گورى لاگەردەگىلەر مەن قۇلدىق زاۆوتتارداعى قازاقتاردى قۇتقارۋ الدە قايدا ماڭىزدى بولدى.

جوعارداعى ۆيدەونى زەردەلەپ كورسەڭىزدەر، تۇرسىنجان تۇنگى ساعات بىردەن ۇشكە دەيىن سۇقبات بەرگەن، بۇل سۇقبات نەگىزى سول ۋاقىتتان ەرتەرەك بولۋى كەرەك ەدى، بىراق ءبىز ورتادا سەرىكجاندى كۇتىپ جارتى كۇن ۋاقىتتى وتكىزىپ الدىق.

تومەندەگى حابارلار سول كەزدە جاريالاندى، باسقا ادامدار جاڭا جىلدى تويلاپ ءجۇردى، بىراق مەن ول كەزدە گۇلزيرا جانە توعىز ادامدى قۇتقارۋ جۇمىسىمەن ۇيىقتاماي جۇمىس جاسادىم. مەن ءۇشىن مەرەكەدەن گورى ادامنىڭ جانى ماڭىزدى بولدى.

(سول سۇحباتتىڭ دالەلى تومەندە)

گۇلزيرا اۋەلقان تۋرالى تولىعىراق اقپارات وسى سايتتا جازىلعان:

سەرىكجاننىڭ گۇلزيرا اۋەلحانعا جاساعان ەكىنشى قياناتى
سەرىكجاننىڭ گۇلزيرا اۋەلحاننىڭ 5000$ اقشاسىن تارتىپ الۋى:

2020 جىلى سەرىكجان ا ق ش قا بارىپ بوسقىندىق مارتەبەسىن الۋ ءۇشىن، قاسىنا قىتاي لاگەرىنىڭ كۋاگەرى گۇلزيرا اۋەلحاندى ەرتىپ العىسى كەلدى، سەبەبى ول ءوزىن ا ق ش ۇكىمەتىنە گۇلزيرانىڭ قورعاۋشىسى ەتىپ كورسەتىپ تەزىرەك بوسقىندىق مارتەبەسىن الامىن دەپ ويلادى. سەرىكجان گۇلزيراعا “مەن سەنى ا ق ش قا الىپ بارىپ سايراگۇل ساۋىتباي سياقتى جۇلدىز قىلام، الەم اقپاراتتارىنا شىعىپ، الەمدىك جينالىستارعا الىپ بارام، سايراگۇل ساسىپ قالادى” دەپ ونى الدايدى.

قىزىنا الما، گۇلزيرانىڭ وزىنە ال، قىزى قازىرشە كەرەك ەمەس، ب ب س ءتىلشىسى سارسەنبى كەتەدى، ول ەرتەڭ ۇلگىرىپ كەلۋى كەرەك

سول جاقتاعى سۋرەت: سەرىكجاننىڭ ەرلان بەكمىرزاعا بەلەت الۋ بارىسىنداعى تاپسىرۋى
سودان گۇلزيرا سەرىكجانعا سەنىپ كۇيەۋى مەن قىزىن الىپ سەرىكجانعا ەرىپ ەشقانداي تانىسى جوق تۇركياعا كەلەدى. تومەندە سەرىكجاننىڭ ەرلانعا جازعان حاتى

سەن ول ەكەۋىنە بەلەت ال (قايدا بارادى؟) ەكى-ءۇش كۇننەن كەيىنگى ارزان ۇشاق بەلەتىن ال، الماتىدان ىستانبۇلعا، ولاردا ەكى جاشىك بار، قانشا ارزان بولسا سونشا جاقسى، موسكۆادان ۇشسا ءتىپتى جاقسى، جيىرما ساعات ۇشسا ودان دا جاقسى، قانشالىق ۇزاق ۇشسا سونشالىق جاقسى (تىكە ۇشاتىن بەلەتتى الايىن)، حى حى، ول ءبىزدى بوپسالادى، ءبىزدى قورقىتتى.

ءۇش ادامعا ستامبۋلداي ۇلكەن قالادا ءجۇرىپ-تۇرۋعا، تاماقتارىنا اقشا اۋاداي قاجەت، سول كەزدە سەرىكجان گۇلزيراعا كومەكتەسۋگە حالىقتان اقشا جينادى، سودان كوپتەگەن ازاماتتار گۇلزيرا ءۇشىن قارجىلاي كومەكتەردى سەرىكجانعا بەردى. ءدال قازىر سەرىكجان قارالاپ وتىرعان ەرلان بەكمىرزا دەگەن جىگىت سول كەزدە گۇلزيرا اۋەلحاننىڭ تاماعى مەن بەلەتىنە كومەك ءۇشىن دەپ 5000$ كومەككە سەرىكجانعا بەرگەن ەدى.

بىراق سەرىكجان بۇل اقشانى گۇلزيراعا بەرمەگەن، ەرلان گۇلزيراعا كومەك اقشا دەپ سەرىكجانعاء بەرگەنىن ايتقان، گۇلزيرا سەرىكجاننان سۇراسا سەرىكجان “بۇل 5000$ كەزىندە سەن قازاقستانعا كەلگەندە، ءبىز ساعان بەرگەن كومەك قاراجاتىمىز، كومىر، ازىق-تۇلىك العان اقشامىزدىڭ وتەۋى”- دەپ گۇلزيرانىڭ بار جوعى 5000$ ىن قاعىپ الىپتى.

گۇلزيرا اۋەلحان «سىزدەر نەگە سول كەزدە ايتپادىڭىزدار، ەگەر سىزدەر كومەكتەسكەن، كومىر الىپ بەرگەن اقشالاردى كەيىن قايتاراسىڭدار دەسەڭىزدەر ءبىز ول كومەكتى المايتىن ەدىك قوي»- دەسە جوق، ول سەندەرگە ۋاقىتشا بەرىلگەن اقشا دەپتى سەرىكجان بياش.

ال تومەندەگى مىنا ۆيدەونى (06:22 مينۋتىن) قاراساڭىزدار سەرىكجان بياشتىڭ مۇقتاج جاندارعا كومەك بەرمەگەنىن، ونىڭ ايتۋىنشا بۇل قىدىرالىلەردىڭ جانە باسقالاردىڭ ءىسى بولعانىن، ال ءوزى تەك تىلشىلەرمەن بايلانىستا بولعانىن ايتادى، ال شىن مانىندە ءوزى تىلشىلەرمەن بايلانىساتىن كەزدە قاشقاقتاپ جۇرگەنىن جوعارىدا ايتتىق، سوندا سەرىكجان بياش نە اسىراۋشىلارى قىتايدا قامالىپ، قينالعان قانداستارعا كومەكتەسپەسە، نە قىتايدا قامالعان قانداستار تۋرالى سۇحبات الامىز دەگەن تىلشىلەردەن قاشقاقتاپ جۇرسە، نە قانداستاردىڭ جازعان ءبىر بەت ارىزىن ءتيىستى مەكەمەلەرگە، حالىقارالىق ۇيىمدارعا وتكىزبەسە؟ “سەرىكجان تەگى اتاجۇرتتا نە ىستەپ جۇرگەن؟”- دەگەن ويعا ەرىكسىز ورالاسىز.

جوعارداعى ۆيدەونىڭ 01:00 ىندا تىلەكتەر “قازاقي” جولمەن اقشاسىن قايتارىپ العىسى كەلىپ، ونىڭ اتىن ايتپاعان، بىراق بۇنى “بوپسالاۋ” دەپ اتايمىز.

سەرىكجاننىڭ گۇلزيرا اۋەلحانعا جاساعان ءۇشىنشى قياناتى.

گۇلزيرا اۋەلحاننىڭ ا ق ش قا بارۋى، سەرىكجاننىڭ گۇلزيرانى ا ق ش-تا وتكەن «قىتاي لاگەر كۋاگەرلەرى» تۋرالى جينالىستارعا جىبەرمەۋى.

2019 جىلى 9 ناۋرىز كۇنى سەرىكجاننىڭ ون جىلدىق ۆيزاسى شىعادى، سەرىكجان جوسپاردا اتاجۇرتتى تاستاپ توقالى *ايگۇل ەكەۋى 10 ناۋرىز ازاندا امەريكاعا قاشپاقشى بولادى، ولاردىڭ 9 ناۋرىز كۇنگى قوناق ءۇيىن ەرلان بەكمىرزا الىپ بەرەدى، ءبىراق جوسپارى ىسكە اسپاي قازاقستاندا «ارانداتۋ» بابىمەن ايىپتالادى، امەريكا ەركىن ەل بولعانىمەن ءدىن تۋرالى سەزىمتال، سەرىكجاننىڭ «كاپىرلەرگە» جيھات ۇرانىمەن “كاپىر”، “مۇشىرىك”، “ءدىنسىز” امەريكادان بوسقىندىق مارتەبەسىن الا المايتىنىن بىلەدى.

ايگۇل — 2018 جىلى اتاجۇرتقا سۇقبات الۋ ماقساتىمەن كەلگەن ءتىلشى قىزدى سەرىكجان ءوزىنىڭ بالا-شاعاسىنىڭ بار بولۋىنا قاراماستان باسىن اينالدىرىپ توقالدىققا الادى.

سول سەبەپتى ول ا ق ش-تان «ساياسي بوسقىن» مارتەبەسىن الۋ ءۇشىن، ا ق ش قا وزىمەن بىرگە ءبىر لاگەر كۋاگەرىن الىپ كەتۋ كەرەك بولدى. ءسويتىپ گۇلزيرا اۋەلحاندى الىپ تۇركيا ارقىلى ا ق ش قا بارۋدى ويلاپ تۇركياعا كەلەدى، ءبىراق ولار ا ق ش قا باراتىن جولدى تاپپاي، تۇركيادا ءبىراز ۋاقىت تۇرادى، ولاردىڭ تۇركيادا تۇرۋىنا باببۋسسالام وقتان دەگەن تۇركيا قازاعى كومەكتەسەدى.

بىراق سەرىكجان گۇلزيرا اۋەلحاندارعا ا ق ش قا ۆيزا الۋ ءۇشىن، تۇركياداعى ا ق ش ەلشىلىگىنە بارىپء «ءبىزدى تۇركيادا باببۋسسالام دەگەن قىتايدىڭ اگەنتى ولتىرمەكشى، ءبىزدى تەز قۇتقارىڭىز»- دەپ ارىز جازدىرتىپ، تەزىرەك گۇلزيرا اۋەلحان وتباسىنا ۆيزا بەرۋىن سۇرايدى، ءسويتىپ ا ق ش ەلشىلىگى گۇلزيرا وتباسىنا ۆيزا بەرىپ، سەرىكجان ولاردى الىپ ا ق ش قا جەتەدى. ا ق ش تا ولاردى فۋ شيچۋ دەگەن قىتاي قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى كۇتىپ الادى، ولار وسى سەرىكجان ءوز ايتاتىن اتاجاۋلارى “كاپىر” قىتايدىڭ ۇيىمىنىڭ كومەگىمەن ا ق ش تان «بوسقىندىق» مارتەبەسىن سۇرايدى.

ا ق ش تاعى «ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ» ۇيىمدارى قىتاي لاگەرىنىڭ كۋاگەرى گۇلزيرا اۋەلحاندى جينالىستارعا، سۇحباتتارعا شاقىرادى. ءتىپتى ا ق ش ۇكىمەتى جانىنان قۇرىلعان «ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ» ءبولىمى دە قىتايداعى قىسىمعا بايلانىستى بىرنەشە جينالىستار وتكىزەدى، ءبىراق گۇلزيرا اۋەلحاندى سەرىكجان جىبەرمەيدى. ا ق ش تاعى ۇيعىر ۇيىمدارى بىرنەشە رەت قىتاي لاگەر كۋاگەرلەرىنىڭ «كۋالىك بەرۋ» جينالىستارىنا قازاق، ۇيعىرلاردان لاگەردە بولعانداردى شاقىرادى، وعان سايراگۇل ساۋىتباي قاتىسادى، وعان دا گۇلزيرا اۋەلحاندى سەرىكجان جىبەرمەيدى.

2021 جىلى ۇلى بريتانيا سوتى قىتاي لاگەرىندە بولعان ادامداردى جيناپ «ۇيعىر سوتىن» وتكىزەدى، وعان الەمنىڭ جەر-جەرىنەن قىتايدا لاگەردە قامالىپ شىققان ادامدار بارادى، قازاقستاننان لاگەردە بولعان 3 قازاق سول سوتقا قاتىسادى. جانە دە سول سەرىكجان بۇل سوتقا گۇلزيرا اۋەلحاندى جىبەرمەيدى، ءدال سول كەزدە گۇلزيرا اۋەلحان مەن كۇيەۋى سەرىكجانعا قارسى شىعىپ، «ءبىزدى نەگە جىبەرمەيسىڭ؟ ەگەر وسىنداي جينالىستاردا قىتايدا كورگەن زۇلىمدىقتاردى ايتپاساق ا ق ش قا نەگە كەلدىك»- دەپ سەرىكجاندى ۇيلەرىنەن قۋىپ شىعادى. (سەبەبى سەرىكجان دا گۇلزيرا اۋەلحاندارمەن بىرگە بوسقىندىق مارتەبەسىن سۇراعاندىقتان ولار بوسقىندارعا ارنالعان ۇيدە بىرگە تۇرعان).

گۇلزيرا اۋەلحان لوندونداعى ۇيعىر ۇيىمدارىمەن بايلانىسىپ، «ۇيعىر سوتىنا» از ۋاقىت قالعاندىقتان لوندونعا بارۋعا ۇلگەرمەي، بۇل سوتقا تەك ونلاين قاتىسىپ قىتاي لاگەرىندە كورگەن قورلىقتارىن بايانداپ بەرەدى. وسى كەزدە دە سەرىكجان بياش «گۇلزيرا ۇيعىرلارعا ساتىلىپ كەتتى»- دەپ حالىققا گۇلزيراعا كومەك بەرمەۋگە شاقىرادى.

گۇلزيرا جانە ونىڭ وتباسى اعىلشىن ءتىلىن بىلمەگەندىكتەن، بوسقىندىق مارتەبەسىن الۋ ءۇشىن سەرىكجاننىڭ تانىستىرعان فۋ شيچۋ دەگەن قىتايدىڭ قولىندا بولعاندىقتان، امالسىزدان سەرىكجان بياشتى قولداۋعا ءماجبۇر بولدى.

جوعارداعى جالعانىمداعى شەتەلدىك اقپاراتقا بەرگەن سۇقباتىن قاراساڭىز، سەرىكجان بياش وتىز مىڭ ۆيدەو ارىز جينادىق دەيدى، ءبىراق بۇل ۆيدەولەردىڭ كوبى قايتالانبالى ۆيدەولەر، ءارى ارىز سانى مىڭعا جەتپەيدى.

“جارقىن جەتى” جانە “اتاجۇرت”

جوعارىداعى سەرىكجان جازدىرعان قىتاي تىلىندەگى ۋيكيپەدياسىندا كورسەتىلگەندەي وتىز مىڭداي دالەل جينادىق دەيدى، ءبىراق ونداي ارىز بولعان جوق. قىزىعارلىق جەرى اتاجۇرت ۇيىمىنىڭ ەدەن جۋۋشىسى بۇل ۋيكيپەيانىڭ تۇسىندىرمەسىندە اتاجۇرت ۇيىمى 2015 جىلى “جارقىن جەتى” اعارتۋشىلىق ءدارىسحاناسىنان وزگەرگەن ەكەن، جانە اتاجۇرتتى سەرىكجان قۇرعان دەپ جازىلعان. اتاجۇرتتى بىلەتىن كىسىلەردىڭ ءبارى بىلەدى، بۇل ۇيىمدى ەڭ العاش قىدىرالى قۇرعان، ول اتاجۇرتتىڭ ەدەن جۋۋشىسى بولىپ كىرگەن، ءبىراق ەدەن جۋۋ جۇمىسىن دۇرىستاپ اتقارمادى.

سەرىكجاننىڭ گاۋحار قۇرماناليەۆاعا جاساعان قياناتى

گاۋحار قۇرماناليەۆانىڭ فرانسيادا سەرىكجانعا اراشا سۇراۋى، سەرىكجاننىڭ اتاجۇرت ۇيىمىن تىركەۋگە بەرمەۋىنىڭ سىرى:

سەرىكجان ارقىلى كەلگەن قوماقتى قارجى بەس ءجۇز مىڭ تەڭگە (اتاجۇرت ەسەپ داپتەرىنەن)

سەرىكجان ەشقاشان «اتاجۇرت» ۇيىمىن تىركەۋگە بەرمەگەن، اتاجۇرتتىڭ زاڭدى قۇجاتتارىن رەتتەپ تاپسىرۋ بارىسىندا دا كەرى باسىپ جينالىسىم بار، كونفەرەنسيام بار، اناۋ مىناۋ دەپ سوزباقتاپ ءجۇرىپ الدى، سەبەبى ەگەر اتاجۇرت ۇيىمى تىركەلسە وندا اتاجۇرت ۇيىمنا تۇسكەن ءار اقشانىڭ ەسەبى، كىرىس-شىعىسى انىق بولادى دا، ونى سەرىكجان ءوز قالتاسىنا باسا المايدى، سوندىقتان سەرىكجان بياش «اتاجۇرتتى» تىركەتۋ جۇمىستارىنا جۇگىرمەدى، ءتىپتى باسقالاردىڭ تىركەتۋىنە اشىق قارسى بولدى، بۇل تۋرالى سول كەزدە اتاجۇرتتىڭ زاڭگەرى بولعان ايمان وماروۆا «سەرىكجانعا تالاي ايتتىم، اتاجۇرتتى تىركەۋگە بەرەيىك دەپ ءبىراق ول تىركەۋگە بەرمەي ءجۇرىپ الدى»- دەگەن بولاتىن.

سەرىكجان ادەتتە «ءبىزدى بيلىك تىركەمەيدى، ال انا اتاجۇرتتاردى بيلىك تىركەيدى، ولار بيلىكتىڭ ۇيىمدارى»-دەپ جامانداپ جاتادى، ال شىن مانىندە 2019 جىلى مەن ەركىن ازات جانە گاۋحار قۇرماناليەۆا باستاعان «تالپىن جاستار» ۇيىمى 10 كۇنگە جەتپەي زاڭدى تىركەلگەندە، سەرىكجانعا اقشا ءتۇسىپ تۇرعان برەند «اتاجۇرتتىڭ» اتىنان ايىرىلماۋى ءۇشىن استانادا ءۇي قاماقتا جاتقانىنا قاراماستان «تالپىن جاستار» ۇيىمىمەن جۇمىس ىستەۋگە ءۇزىلدى كەسىلدى قارسى بولدى ءتىپتى اشىق قارسى شىقتى، ءارى باسقالارعا دا “تالپىن جاستارعا” جولاماۋعا شاقىرادى. ال تالپىن جاستار بولسا ەۆروپادا سەرىكجاننىڭ بوستاندىققا شىعۋى ءۇشىن ەۆروپا پارلامەنتىنە دە باردى، تىلشىلەرمەن كەزدەسۋ بارىسىندا دا ءۇي قاماقتاعى سەرىكجان بياشقا اراشا سۇرادىق.

سەرىكجان بياش ادەتتە «قىتايعا قارسى 10 تىلشىگە 10 حالىقارالىق ۇيىمدارعا كۋالىك بەرىڭدەر»- دەيدى، ءتىپتى 10 اتاجۇرت بولىپ جۇمىس جاساساڭ دا مەن قولدايمىن دەيدى. ال شىن مانىندە سەرىكجاننان بۇرىن وسى اتاجۇرتتى قۇرىپ قىتايعا قارسى ەڭ العاش جۇمىس ىستەگەن قىدىرالى، قايرات، ەربولداردىڭ ۇيىمدارىن تەك جامانداۋمەن اينالىستى.

2019 جىلى گاۋحار قۇرماناليەۆا ءۇي قاماقتا جاتقان سەرىكجانعا حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ كومەكتەسۋى ءۇشىن، ونى بوستاندىققا شىعارۋ ءۇشىن فرانسياعا كەلدى، ءارى سەرىكجاننىڭ وزىنە قارالاۋىنا قاراماستان سەرىكجانعا بوستاندىق سۇراپ ەۆروپا پارلامەنتى الدىندا پيكەت وتكىزدى.

اتاجۇرتتىڭ كەڭسەسىندە جاتقان قىتاي لاگەرىندە قامالعان قانداستاردىڭ قازاقستانداعى تۋىستارى جازعان 989 ارىزدى حالىقارالىق ۇيىمدارعا وتكىزۋ ءۇشىن الا كەلدى، بۇدان بۇرىن بۇل جازباشا ارىزداردىڭ نەگىزى «اتاجۇرت» ۇيىمىن قۇرۋشى بۇرىنعى باسشىسى قىدىرالى ورازۇلى 2018 جىلى 5 قاراشادا وتكەن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ جينالىسىنا قاتىسىپ، وتكىزگەن بولاتىن. ال سەرىكجان بۇل جازباشا ارىزدارعا ەشقاشان قاتىسپادى، تەك حالىقارادا مويىندالمايتىن ۆيدەو ارىزدارمەن عانا اينالىستى.

ءبىز گاۋحار قۇرماناليەۆا ەكەۋىمىز قولىمىزداعى 989 ارىزدى ەۆروپادا حالىقارالىق ۇيىمدارعا وتكىزدىك. ال سەرىكجان يۋتۋبتا بەتى بۇلىك ەتپەي «ءبىز ون مىڭ ارىزدى حالىقارالىق ۇيىمدارعا وتكىزدىك» دەپ سوعادى، ون مىڭ ارىز ەشقاشان اتاجۇرتتا بولماعان، مەندە سول ارىزداردىڭ ءبارى ساقتاۋلى.

سول كەزدە گاۋحاردىڭ قىزى قازاقستاندا ەمحاناعا جاتىپ قالدى، وزى دە ۇزاق ۋاقىت فرانسيادا ۇيقى جوق تاماق دۇرىس ىشە الماي، قىزىن ۋايىمداپ، قان قىسىمى كوتەرىلىپ پاريجدە قۇلاپ ەمحاناعا ءتۇستى، مۇنى ەستىگەن اتاجۇرتتىقتار گاۋحارعا قارجىلاي كومەك بەرەيىك دەپ ۇيقاماقتاعى سەرىكجانعا حابارلايدى، سەرىكجان گاۋحارعا كومەك بەرمەسە دە ءبىر اۋىز كوڭىلىن سۇراپ، جىلى ءسوز ايتۋدىڭ ورنىنا “گاۋحارعا اقشا بەرمەڭدەر، ول جالعان كينو جاساپ جاتىر” — دەپ گاۋحارعا جالا جاپتى، سەرىكجاننىڭ گاۋحارعا مۇنداي وپاسىزدىق جاساۋى — اتاجۇرتتاعى جازباشا ارىزداردى گاۋحاردىڭ ب ۇ ۇ نا وتكىزگەنى سەبەپ بولدى. ءبىز سەرىكجاننىڭ وسىنشا وپاسىز ەكەنىن سول كەزدە ءبىراق تۇسىندىك.

سەرىكجاننىڭ گاۋحار قۇرماناليەۆانى كۇنى-ءتۇنى جامانداۋىنىڭ سەبەبىنەن گاۋحار اتاجۇرتتىقتار ءۇشىن سەنىمسىز ادام بولدى، گاۋحار قازاقستاننىڭ جەرگىلىكتى قازاعى بولعاندىقتان ونى سەرىكجان «ك ن ب» دەپ قارالادى، ءبىراق سەرىكجان ەشقانداي دالەل كورسەتپەيدى، بار ايتاتىنى «گاۋحار ايدالاعى تۋىسى اسقار ازاتبەكتى قۇتقارۋ ءۇشىن نەگە سونشالىقتى ارىزدانادى، ويتكەنى ول اسقار ازاتبەكتىڭ دەلوسىن سىلتاۋ ەتىپ اتاجۇرتتى اڭدىماقشى بولعان ك ن ب» دەيدى، شىن مانىندە بۇل سەرىكجاننىڭ وزىنە قارسى پىكىر ايتقاندارعا، ونىڭ وتىرىگىنە سەنبەگەندەرگە «وتىرىك جالا» جاۋىپ «قىتايشىل»، «ك ن ب» دەپ جالا جاباتىن ادەتى ەدى. سودان باستاپ گاۋحار قۇرماناليەۆا سەرىكجاننان ءبىر جولاتا كەتتى. ءبىراق ول باسقا مۇقتاج جاندارعا ءۇن قوسىپ، ەلشىلىكتىڭ الدىنداعى انالارعا كومەكتەسىپ، بىرگە شىعىپ ءجۇردى.

سەرىكجان بياشتىڭ ۇيعىرلارعا جاساعان قياناتى

سەرىكجان بياش باستاعان اتاجۇرت مۇشەلەرى قىتايداعى ساياسي قىسىمدى تەك «قىتاي قازاقتارى» توڭىرەگىندە عانا شەكتەپ كەلدى، باسىندا ارىزدانىپ كەلگەن ۇيعىر، قىرعىز جانە باسقالاردىڭ ارىزدارىن قابىلدامادى. ءبىراق ءبىز ارالاسىپ «ءبىز ادام قۇقىقتارىن قورعاۋدا ۇلتقا، دىنگە ايىرماي قىتاي لاگەرىندە جاتقانداردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋىمىز كەرەك»-دەپ، اتاجۇرت كەڭسەسىنە كەلگەن ۇيعىر، قىرعىز اعايىنداردىڭ ارىزدارىن دا قابىلدادىق.

جوعارداعى ۆيدەوسىندە قاراساڭىز ول ۇيعىرلارعا قارسى جانە ءبىر جولى ول مەنى مەشىتكە ارنايى شاقىرىپ الىپ ۇيعىرلاردى بىرلىككە شاقىراتىن پوستتاردى جازباۋىمدى “بۇيىردى”.

ءبىز ۇيعىرلاردىڭ ارىزدارىن قابىلداي باستاعاندا قازاقستانداعى ۇيعىر كاسىپكەرلەرى اتاجۇرتقا وتە كوپ قارجى اۋداردى، ءتىپتى ءبىر ۇيعىر كاسىپكەر سەرىكجان بياشتىڭ جەكە وزىنە ءجۇز مىڭ دوللار بەرەتىنىن، ەلۋ مىڭ دوللاردى الدىمەن، قالعان ەلۋ مىڭ دوللارىن سوڭىنان بەرەتىن بولدى، ارينە سەرىكجان ول اقشانى الۋى ءۇشىن “بوداۋ” تولەۋى كەرەك بولدى. سول سەبەپتى ۇيعىرلارعا “قارسى” سەرىكجان مەن تىلەك اتاجۇرتتىڭ باسقا مۇشەلەرىنەن جاسىرىنىپ 2019 جىلى 8 اقپاندا الماتىدا ۇيعىر باۋىرلار ۇيمىداستىرعان 1997 جىلعى قۇلجا قىرعىنىن ەسكە الۋ جينالىسىندا پايدا بولدى. ءارى سول “ۋادەلەسكەن” قالعان ەلۋ مىڭ دوللاردى قولىنا كەلتىرۋى ءۇشىن جانە دە دىنگە جاقىن ۇيعىرلارعا جاعۋى ءۇشىن سول جينالىستا “جيھاتتاپ” ۇراندادى.

ول وسى ۆيدەودە ايتىلعانداي: “بۇل كاپىرلەرگە! دىنسىزدەرگە! كوممۋنيستەرگە جيھات! ءارى سوعان دايىنسىزدارما!؟” دەدى، ءبىراق ول 2019 دا قازاقستان “مۇسىلمان” ساقشىلارى قاماماق بولعاندا قۇتقارىپ قالعاندار سول «كاپىر» تىلشىلەر مەن «كاپىر» ەلشىلەر بولدى، “كاپىر” امەريكاعا جەتكىزگەن جانە وعان كومەكتەسكەن دە سول اتاجاۋى «كاپىر قىتاي» — China Aid.

ول 2019 جىلى 10 ناۋرىز قامالعان كەزدە، قازاقستان بيلىگىمەن كەلىسىپ، مۇحتار ابليازوۆتى جامانداپ، تۇرمەگە ەمەس ۇي قاماققا اۋىستى. سەرىكجان «تەررويستىك ۇراندار» جاساعانىنا بايلانىستى ۇستالعانىمەن ول سوتتا بەتى بۇلىك ەتپەي «ماعان مۇحتار شاحانوۆتار ارىز بەردى» دەپ حالىقتى قازاقتىڭ ۇلتشىل، ايتۋلى اقىنىنا قارسى قويدى. بۇل جەردە مۇحتار شاحانمەن لاگەر ماسەلەسىنىڭ قاتىسى جوق.

ۇيعىر مەن دۇنگەننىڭ جاۋى قازاقتار — سەرىكجان بياش

سەرىكجان بياشقا تالاي ۇيعىرلار ءۇن قوستى، ءبىراق ولارعا العىس ايتۋدىڭ ورنىنا سەرىكجان ا ق ش قا جەتىپ العان سوڭ ۇلتارالىق ارازدىق تۋدىراتىن لەكسيالاردى جاريالايدى، قازاق پەن ۇيعىر بىرلىگىنە وت جاعادى، بىرەسە “ءبىز قىتايدىڭ تەريتوريا تۇتاستىعىن قولدايمىز”- دەيدى، بىرەسە “شىعىس قازاقيا”- دەپ شىعادى، بۇل ۇراندارىنىڭ ءبارى ارعى بەتتەگى قازاق باۋىرلارىمىزعا قانشالىقتى زيانى تيەتىنىن سەرىكجان جاقسى بىلەدى، بىلەدى دە ادەيى سولاي ىستەيدى. سەرىكجاننىڭ وسىنداي ەكىجۇزدى وپاسىزدىعىن، اۋىتقىمالى مىنەزىن سەزگەن شەتەلدىك جۋرناليستەر قازىر سەرىكجاننان اۋلاق جۇرەدى.

ونى اقتاۋ بارىسىندا ايمان وماروۆا قانداي جۇگىردى.

ال سوڭىندا ايەل كىسى ايمان وماروۆاعا قانداي باعا بەردى.

سەرىكجاننىڭ قىدىرالى ورازۇلىنا جاساعان قياناتى
2018 جىلى، ول جەنەۆا جيىنى بولاتىن كەزدە نە ءۇشىن بىلمەي قالدى؟

2018 جىلى قازان ايىندا اتاجۇرتتىڭ باسشىسى قىدىرالى ورازۇلى 2018 جىلى 5 قاراشادا بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىندا وتەتىن جينالىسقا، 2017–2018 ەكى جىل جيناعان ارىزداردى الىپ بارۋ ءۇشىن ەۆروپاعا ۆيزا الۋعا دايىندالعان. ول جينالسىقا سەرىكجان بياش پەن قىتاي لاگەرىندە قاماۋدا بولعان امانجان سەيتتى الىپ بارۋدى جوسپارلاپ، گەرمانيانىڭ الماتىداعى ەلشىلىگىنەن ۆيزاعا قۇجات تاپسىرادى. ءبىراق سەرىكجان بياش بەلگىسىز سەبەپتەرمەن ۆيزاعا كەرەكتى قۇجاتتارىن وتكىزبەي، نە تەلەفونعا جاۋاپ بەرمەي ابدەن كەشىكتىرەدى، اقىر جينالىسقا كەشىگەتىن بولعاسىن امالسىزدان قىدىرالى مەن امانجان وزدەرى ۆيزاعا وتكىزىپ، قىتايدا قاماۋدا جاتقان قانداستاردىڭ ارىزدارىن الىپ شۆەتساريانىڭ جەنەۆا قالاسىنا ۇشىپ كەتەدى.

سەرىكجان «قىدىرالى ماعان بىرىككەن ۇلتتار ۇيمىنا باراتىنىن ايتپاي، مەنى تاستاپ كەتتى» دەپ سوقتى، نەگىزىندە ءومىرحان التىن: “ سەرىكجان ۇشەۋى گەرمانيا ەلشىلىگىمەن سويلەسىپ، ۆيزاعا ءوتىنىش بەرمەكشى بولعانىن، ءبىراق سەرىكجاننىڭ ۆيزاعا كەرەكتى قۇجاتتاردى تاپسىرماي ءجۇرىپ العانىن” ايتقان بولاتىن.

سەرىكجاننىڭ وتىرىگى شىعىپ قالعان سوڭ ەندى جالت بەرىپ «قىدىرالى مەنىڭ پاسپورتىمدى الىپ الىپ بەرمەي ءجۇردى» — دەپ جالا جاپتى، سەرىكجاننىڭ ءدال وسى وتىرىگىنە مەن كۋامىن، ول كەزدە سەرىكجان بياشتىڭ پاسپورتى قىدىرالىنىڭ قولىندا ەمەس، قايتا ەرسادىق دەگەن جىگىتتىڭ قولىندا بولدى، ول جىگىتتىڭ ايەلىنىڭ اتى پاتيما، اعاسىنىڭ اتى نۇرسادىق، بۇلار قازىر گوللانديادا تۇرادى. كەرىسىنشە سەرىكجان ەشكىمگە ايتپاي ەرسادىق ارقىلى ا ق ش پەن شەنگەن ۆيزاسىن جاساتۋعا، پاسپورتىن ەرسادىققا بەرىپ قويعان بولاتىن.

ەرسادىق جانە ونىڭ ايەلى پاتيما

سەرىكجان بياشتىڭ ءبىر جامان مىنەزى “قۇجات جۇمىستارىنا” وتە سالعىرت قارايدى، ونى اڭعالدىق دەگەنىمىزبەن، اتاجۇرت سىندى ادامدىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمىنىڭ جاۋاپتىسى رەتىندە بۇل وتە جاۋاپكەرسىزدىك ءارى نەمقۇرايدىلىق. ەرسادىق ول كەزدە سەرىكجان بياشقا امەريكانىڭ ون جىلدىق ۆيزاسى مەن ەۆروپانىڭ شەنگەن ۆيزاسىن اشىپ بەرۋگە قۇجات تاپسىرماقشى بولدى، ءبىراق سەرىكجان بياش “انا انىقتاما جوق، مىنا انىقتاما جوق، بانكتەن انىقتاما الدىرۋ كەرەك، ۋاقىت جوق، كونفەرەنسيام بار، جەردىڭ قاعازى كەرەك، س و ن عا بارۋ كەرەك، ەرتەڭ ءبىر ماڭىزدى كونفەرەنسيام بار، ۋاقىت جوق” — دەپ ءجۇرىپ الدى، ول كەزدە سەرىكجان جەنەۆادا جينالىس بار ەكەنىن بىلەدى، ءبىراق ول ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن ءوزىنىڭ ۆيزاعا قاتىستى جۇمىستارىن ءوزى ادەيى كەشىكتىردى، سوڭىندا تۇك بىلمەگەن ادام بولىپ “مەن ب ۇ ۇ دا جينالىس بولاتىنىن بىلمەدىم” دەپ شىقتى، ءبىراق ءبىز ونىڭ ۆيزاسىن جاساتۋ ءۇشىن ونى كۇندە قۋزايتىنبىز، ول بۇل ىسكە جۇگىرمەدى، تومەندەگى ۆيدەودە كورسەتىلگەندەي قىدىرالىگە تاپسىرىپ قويدىم دەيدى، ءبىراق ۆيزاعا ءار ادام ءوزى تاپسىراتىنىن، ۆيزاعا تاپسىرۋشى ءوزى قاتىستى ورىنعا بارىپ ءوتىنىش بەرۋى كەرەكتىگىن كەز-كەلگەن ادام بىلەدى عوي. سەرىكجان قۇجاتتارىن وتكىزبەي قاشىپ جۇرگەندە بىزدە كۇندە قۇجاتتارىڭدى “دايىندا” دەپ قۋزادىق، ءبىز سول كەزدە ءار كۇنى سەرىكجانمەن كەزىككەندە سۇرايتىن ءبىرىنشى سۇراعىمىز “قۇجاتىڭدى اكەلدىڭبە؟” دەيتىن بولدىق، سەرىكجان ءبىر تاپسىرماسىن ورىنداماي قاشىپ جۇرگەن وقۋشى بالاداي ەرتەڭ اكەلەمىن دەپ قاشىپ ءجۇردى.

قىدىرالى جەنەۆادان قايتىپ كەلگەن سوڭ، سەرىكجان قاساقانا داۋ شىعارىپ، اتاجۇرتتىڭ باسشىسىن “دەموكراتيالى سايلاۋ” جاساپ تاعايىندايمىز دەپ، ءوزى بارىنە «ماعان داۋىس بەرەسىڭدەر» دەپ الدىن الا بەلەتتەردى دايىنداپ، اتاجۇرتتىڭ باسشىلىعىن قىدىرالىدەن تارتىپ الادى. بۇل بىزگە تاريحتا وتكەن “مۇرتتى” كىسىنىڭ كەشىرمەلەرىن ەسكە ءتۇسىردى. 1950 جىلدارى قىتايدا تۋىلعان كىسىلەر ومىرلەرىندە ءبىر “دەموكراتيالى” سايلاممەن كوممۋنيزمدىك ۇكىمەتتى سايلاپ شىقتى، ال ودان كەيىن قىتايدا دەموكراتيالى سايلام بولمادى، سوعان ۇقساس، سەرىكجان بياشتان كەيىن اتاجۇرتتا جىلىنا ءبىر وتكىزىلەتىن دەموكراتيالى سايلام بولمادى جانە بولمايدى دا.

مەن بۇل اتاجۇرتتىڭ باسشىسىن سايلاعان ءبىرىنشى رەتكى جانە ەڭ سوڭعى رەتكى “دەموكراتيالى سايلامعا” قاتىسپادىم، ويتكەنى مەن تەڭسىز سايلامعا قاتىسقىم كەلمەدى.

سەرىكجان «مەن جەنەۆاعا بارسام كوپ ءىستى تىندىراتىن ەدىم»-دەدى، ءبىراق ءوزى مىنە ا ق ش تا تۇرعانىنا ءتورت جىل بولدى، ءبىر دە ءبىر حالىقارالىق ۇيىمعا نەمەسە ا ق ش ۇكىمەتىنە، ا ق ش تاعى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا كىرىپ قىتايداعى قانداستارعا اراشا سۇراپ ارىزدار تاپسىرعان ەمەس، نەمەسە ا ق ش تا بىرنەشە رەت وتكەن «ادام قۇقىقتارى» تۋرالى بىردە-ءبىر جينالىسقا قاتىسىپ، ءسوز سويلەگەن ەمەس. ءتىپتى ا ق ش تا تۇراتىن قازاق جاستارى «قاڭتار وقيعاسى كەزىندە قامالعان قازاقتارعا بوستاندىق» سۇراپ بىرەنەشە رەت ميتينگ وتكىزدى، ال سەرىكجان بىردە بىرەۋىنە بارعان ەمەس، سويتە تۇرا قازاقستانداعى قازاقتاردى قۇتقارادى — مىس.

ول كەرىسىنشە ا ق ش قا بارىپ الىپ قازاقستانداعى بەلسەندىلەردى جامانداپ، قازاقتاردىڭ باستارىن قوسپاۋعا كۇش سالىپ جاتىر، بۇل بيلىك ءۇشىن كەرەك، مۇمكىن ونى توقاەۆتىڭ كەڭەسشىسى ءۇي قاماقتان شىعارعاندا، وعان وسىنداي تاپسىرما بەرگەن شىعار. سەرىكجان ەگەر ا ق ش تا ءبىر دەپۋتاتپەن كەزىگىپ نە بولماسا ءبىر جينالىستارعا بارعان بولسا ونى جەر-كوككە سيعىزباي ۆيدەوعا شىعاراتىن ەدى.

ءبىز قايتا سەرىكجاننىڭ قانالى ارقىلى امەريكاداعى حايۋاناتتار باعىنا كوبىرەك قانىق بولدىق، ونىڭ ا ق ش-داعى بىردەن ءبىر ۇلەسى وسى بولدى، راقمەت.

سەرىكجاننىڭ ماعان ياعني ەركىن ازاتقا جاساعان قياناتى

سەرىكجاننىڭ مەنى دە قارالاپ شىعۋىنان بۇرىن باتىستىق مەديا جۋرناليستەرى مەن حالىقارالىق راقىمشىلىق ۇيىمىنىڭ ماعان شىعارعان انىقتاماسىن ۇسىنىپ وتىرمىن، ءارى تەك ادام قۇقىعى جولىندا عانا جۇمىس جاسادىم، ساياسات پەن ءدىن تۋرالى تاقىرىپ قوزعامادىم.

سەرىكجان نە ءۇشىن «اتاجۇرت» دەگەن اتتان ايىرىلماي ءجۇر؟ سەبەبى اتاجۇرت ونىڭ اقشا تاباتىن «بيزنەسى» بولدى، مەن اتاجۇرتتا جۇرگەندە جينالعان قاراجات مۇلدەم اشىق بولمادى، مەن تالاي رەت اتاجۇرتتىڭ قارجىسىنا جاۋاپتى تىلەك پەن گۇلجاننان ءار ايدىڭ ەسەبىن سۇراعاندا، ولار «ءبىز مۇقتاج جاندارعا بەردىك»- دەپ جالتارادى، مەنىڭ «كومەكتەسپەدىڭدەر دەمەيمىن ءبىراق قانشا ادامعا كومەكتەستىڭدەر، قانشا اقشا جينالدى كورەيىك» دەسەم ولار توقسان سىلتاۋ ايتىپ كورسەتپەيتىن. مەنىڭ ولاردان اتاجۇرتتىڭ ەسەبىن سۇراعانىم ۇنامادى، سودان ولار مەنىدە «ك ن ب-نىڭ ادامى» دەپ شىقتى، ولار مەنىڭ اتاجۇرتتا جۇرگەندە جەكە قاۋىپسىزدىگىم ءۇشىن اۋزىما ماسكا تاعىپ، ۆيدەوگە تۇسپەي تەك جازباشا ارىزبەن عانا اينالىسقانىمدى جەلەۋ ەتتى. ءارى مەن ءوز باسىم ۆيدەوگە تۇسكەندى قالامايمىن، مەن ولاردىڭ بارلىق قارالاۋىنا شىدادىم، ويتكەنى مەنىڭ بار ماقساتىم لاگەردەگىلەردى قۇتقارۋ بولدى.

مەن اتاجۇرت كەڭسەسىندە جۇرگەندە اقتاۋدان ءبىر توپ ادامدار كەلدى، ولار سەرىكجان بياشتى ىزدەيتىندەرىن ايتتى، سەرىكجان كەلگەن سوڭ ولاردى دەرەۋ ىشكى بولمەگە الىپ كىردى، ولار سەرىكجانعا ءبىر وراما قوماقتى اقشا ۇستاتىپ، باتالارىن بەردى، سەرىكجان بياش: «بۇل اقشالارعا مەن جاۋاپتى ەمەس، گۇلجان جاۋاپتى» — دەپ، گۇلجانعا ۇستاتقىزدى، ال بۇل ەسەپ اتاجۇرتتىڭ ەسەبىنە كىردىمە؟ ونى ەشكىم بىلمەيدى. اتاجۇرتتىڭ بانك كارتاسى گۇلجاننىڭ قولىندا، ءبىراق سەرىكجان بياش جانە ونىڭ شوفەرى تىلەك نيازبەك ەكەۋى ۇنەمى ءبىر جەرلەرگە بارىپ ءجۇردى، ءبىر كۇنى ولاردىڭ كولىگىنە اتاجۇرتتىڭ ءبىر مۇشەسى دە وتىرىپ الدى، ويتكەنى ولاردىڭ باراتىن باعىتتارى ءبىر، ءبىراق ولار باراتىن جەرگە بارماي ءبىر بانككە باردى، سەرىكجان وعان كولىكتە وتىرۋىن «ءوتىندى»، ول كولىكتە ولاردى كۇتتى، سوسىن سەرىكجان مەن تىلەك بانكتەن قوماقتى اقشانى شىعارىپ اكەلدى، سەرىكجان كولىكتەگى جىگىتكە بۇل ءىستى ەشكىمگە ايتپاۋدى بۇيىردى، ول جىگىت قازىرگە دەيىن ول اقشا تۋرالى ايتۋدان قورقادى.

ول كولىكتە باستان-اياق ومارالىنى قارالاپ وتىرىپتى: «قىتايشىلداردىڭ العان جاشىك-جاشىك اقشالارىنىڭ الدىندا ءبىزدىڭ العان اقشامىز تيىندارىنا دا تاتىمايدى»-دەپ قايتالاي بەردى دەيدى، ءبىراق ويلاپ قاراساڭىز لاگەردىڭ ىسىنە ومارالىنىڭ نە قاتىسى بار؟ وققاعار تىلەك سەرىكجاننىڭ شوفەرى بولعاندىقتان سەرىكجاننىڭ كوپ سىرلارىن، اتاجۇرتتىڭ اقشاسىن جەگەنىن جاقسى بىلەدى، ءوزى دە سول اقشامەن كۇن كورىپ ءجۇردى، سوندىقتان ولار جەمتىكتەس رەتىندە ءبىر-ءبىرىن ساتپايدى. تىلەك نيازبەك سەرىكجاننىڭ اتاجۇرتتىڭ اقشاسىن جىمقىرعانىن اشكەرەلەسە وندا سەرىكجانعا بۇل اۋىر سوققى بولىپ تيەدى، بىلايشا ايتقاندا تىلەك سەرىكجاننىڭ تامىرىن ۇستاپ العان، سول سەبەپتى سەرىكجان بياش ءوزىنىڭ بالا-شاعاسى دالادا قاڭعىرىپ قالسادا، “باستىعى” تىلەك نيازبەكتىڭ تىلەگىن ەكى ەتپەي ورىنداپ، ونى ەكى بالاسىمەن ا ق ش قا اكەلدى. ەرلان بەكمىرزا تىلەكتەر تۇركياداعى كەزىندە سەرىكجانعا ايەلىن ا ق ش قا تىلەكتەرمەن بىرگە اكەتۋىن سۇراعان، بىراق سەرىكجان ءوزىنىڭ ايەلىن ا ق ش قا اكەلدىرۋگە اسىقپاعان.

مەن اتاجۇرتتا جۇمىس جاساعان كەزىمدە سەرىكجاننىڭ ماعان جاساعان ەكى قياناتى اۋىر ءتيدى. ءبىرى ماعان قاساقانا جاپقان جالعان جالاسى مەن مەنى ءوزىنىڭ قۇلى سياقتى كورۋى.

جالا جابۋى تۋرالى ەكى باسىمنان وتكەن ءىستى باياندايىن:

ءبىرىنشىسى، 2019 جىلدىڭ باسى، ءبىر جولى مەنىڭ ءبىر دوسىم تالدىقورعاندا ۇيلەندى، مەن ونىڭ “جىگىت جولداسى” بولدىم، سوسىن تويدان كەيىن اپالارى ماعان «ۇيدەگىلەرىڭ اۋىز ءتيسىن»-دەپ ەكى-ءۇش قالتا سارقىت بەردى، مەن تالدىقورعاننان الماتىعا كەلگەندە، ۇيگە بارماستان دەرەۋ اتاجۇرت كەڭسەسىنە “تويدىڭ سارقىتىن” الىپ كەلدىم، مەن ءۇشىن اتاجۇرت مەنىڭ «ءۇيىم» ىسپەتتى بولدى، مەن ءتىپتى اقتاۋداعى ۆاحتالىق جۇمىستان كەلىپ، اتاجۇرتقا كومەكتەسۋ ءۇشىن الماتىداعى ءوز ۇيىمدە جاتپاي، اتاجۇرتتىڭ قاسىنان ءۇي جالعا الىپ ازاننان كەشكە دەيىن ارىز جينادىم. اتاجۇرتتىڭ كەڭسەسىنە قۋانىشپەن كىرگەن ساتىمدە سەرىكجاننىڭ ماعان ايتقان ءبىرىنشى ءسوزى: «مىنا سارقىتىڭدا ۋ جوقپا؟» دەگەنى، توبەمنەن نايزا ۇرعانداي بولدى، مەن ونىڭ ولاي ايتاتىنىن ويلاپ كورمەپپىن، بەتىنە ايتىپ تاستاعىم كەلدى، بىراق ءبارى ماعان قارسى شىعاتىنىن ءبىلدىم، ويتكەنى سەرىكجان مەنى قارجىنىڭ ەسەبىن سۇراعانىم سەبەپتى مەنەن «ك ن ب» جاساپ قويعان، ءبىراق مەن قىتاي تۇرمەسىندەگى بوزداقتاردى قۇتقارۋ ءۇشىن بارىنە شىدادىم.

ەكىنشىسى، جازباشا انكەتا ارىزعا مەن جاۋاپتى بولىپ جينادىم، قاسىمدا ەكى ستۋدەنت بالا بىرگە كومەكتەستى، مەن ارىزداردى ءتۇر-تۇرگە ءبولىپ قويعانمىن، ولار قىتايدا “تۇرمەگە تۇسكەندەر”، “لاگەرگە كىرگەندەر”، “ءۇي قاماقتا بولعاندار” جانە “قۇلدىق زاۋىتتا جۇمىسقا جەگىلگەندەر” دەپ ءبولىپ جاساعان ەدىم، بىراق كومپيۋتەرگە كىرگىزۋ بارىسىندا ستۋدەنتتەردىڭ اۋىسۋى سەبەپتى ارىزدار شاتىسىپ كەتتى، مەن ول ارىزداردى رەتتەۋ ءۇشىن نوتبۋگىمە كوشىرىپ الدىم، جانە سول كۇنى كەشكە وسكەمەنگە بارىپ ءبىر كىسىلەردەن سۇحبات الۋ كەرەك بولدى. مەن وسكەمەنگە اۆتوبۋسپەن باراجاتقان كەزدە سەرىكجان مەن تىلەك اتاجۇرتتىڭ ۆاتساپ توبىندا مەنى قارالاي باستادى، «دەرەۋ ارتىڭا قايت! ارىزىمىزدى ۇرلاما! قايتار!»-دەپ، ونى قوستاپ تىلەكتەر جامانداپ جاتتى، “بىلگەن ەدىك وسى «تابيعاتتىڭ» قىدىرالىنىڭ ادامى ەكەنىن، ول وسى قۇجاتتاردى اپارىپ قىدىرالىگە بەرمەكشى”- دەدى، سوسىن مەن وسكەمەنگە جەتكەن ساتتە «اتاجۇرتتىڭ» وسكەمەندەگى مۇشەسى ەرمەك كاريمبەك مەنىڭ الدىمنان كۇتىپ الدى، اۆتوبۋستان تۇسپەي ءتۇرىپ ءبىرىنشى ايتقان ءسوزى: “ارىزدار سالىنعان usb دى بەر”-دەگەنى بولدى، سوسىن ونىڭ ۇيىنە دەرەۋ باردىق تا كوز الدىندا بارلىق ارىزدى كوشىرىپ بەردىم.

وسى جولىدا سەرىكجاننىڭ ماعان جاساعان سەنىمسىزدىگىنە قاتتى اشۋىم كەلدى، ءبىراق وسكەمەن، ۇرجار، زايساڭ، تالدىقورعان، قاپشاعايداعى لاگەر كۋاگەرلەرىن ارالاۋ كەرەك، ەڭ ماڭىزدىسى سۇحباتتاردى ءبىتىرۋ كەرەك بولدى، سوسىن الماتىعا بارعاندا جىگىتشە سەرىكجانمەن سويلەسپەكشى بولدىم. ءبىراق سەرىكجان بياش مەننەن قاشقاقتادى، ول مەنى باسقالارعا “سەنىمسىز” دەپ ايتادى ەكەن، ال نەگىزىندە ول ءوزى مەنى قىدىرالى كەتكەن سوڭ، ورتادا اتاجۇرتقا شاقىرىپ، ءتىپتى ايلىق بەرەمىن دەپ قول ۇستاپ ۋادە بەرگەن، سوڭىندا ءبىر تيىن ايلىعى دا جوق، نە شارشادىڭ دەگەن جىلى ءسوزى دە جوق، سوڭىنا وزىمە جالا جاۋىپ، قارالاپ شىعا كەلدى. (تومەندەگى جازباشانى وقىساڭىزدار تۇسىنەسىزدەر).

23/02/2019 سول جاقتا مەنىڭ مۇناي كومپانياسىندا باستىق بولىپ ىستەگەندەگى ايلىعىم

تىلەكتەر قىدىرالىنى قۋىپ شىعارعان سوڭ، قىدىرالىنىڭ “قۇيىرشىعى” بولعان مەنىدە اتاجۇرتتان قۋدالاماقشى بولدى، ءبىراق جازباشا ارىزعا قابىلەتتەرى جەتپەگەن سوڭ، سەرىكجان ءوزى مەنىڭ قولىمدى ۇستاپ جالىنىپ: “ايلىق بەرەمىز قالساڭ بىزدە، قىدىرالىگە بارماساڭ” دەپ ءوتىندى. بۇل جەردە مەنىڭ ايلىعىم جەتەدى، مەنىڭ ماقساتىم بەيۋاقتاردى قۇتقارۋ جۇمىسى توقتاپ قالماسا ەكەن دەدىم.

مەنى جانە باسقا اتاجۇرت مۇشەلەرىن قۇل سياقتى ىستەتكەندى جاقسى كورەدى، ءبىزدىڭ جۇمىس اۋىر، مەن ازاننان كەشكە دەيىن تابيعات دەگەن اتپەن كەڭسەدە ارىز جينايمىن ءارى ءبىر اپتادا التى كۇن، تاڭعى ساعات 09:00 دان كەشكى ساعات 21:00 گە دەيىن، كۇندە 30 ارىزدان كىرگىزىپ وتىردىق، جارىم تۇندە جانە دە ەركىن ازات بولىپ تىلشىلەرگە سۇحبات بەرەمىن، سول سەبەپتى كوزدەرىم دە قايتا قايتا قىزارىپ كەتەدى، ءارى ول كەزدە بىزگە تاماق تا بەرىلمەيدى، شارشادىڭدار دەگەن ءبىر اۋىز جىلى ءسوز دە ايتىلمايدى.

مەنىڭ كوزىم كوپ شۇقشيىپ قاراپ وتىرۋعا شىدامايدى، بۇل مەنىڭ 2018 جىلى مامىر ايىندا كوپ ماتەريال قاراۋىم سەبەپتى كوزىم قىزارىپ كەتكەن كەزى، سوڭىنان قايتا-قايتا ون كۇن ۋكول سالۋمەن جازىلدى.

مەن قازاقستاندا مۇنايدا 12 جىل كاروتاج ينجەنەرلىگى جانە مەنەدجەر بولىپ جۇمىس جاسادىم، مەن ءار جولى ساپتاستارىممەن بىرگە قيىنشىلىقتا بولدىم، استە بىرەۋىنە بۇيرىق رايمەن سويلەمەدىم: “سەن مىنانى ىستە ەمەس، ءبىز وسىنى ىستەيىك” دەپ جۇردىك، ال سەرىكجان ءبىزدى ءوزىنىڭ قۇلىن جۇمساعانداي سويلەيدى، بىزگە جىلۋ تانىتقىسى دا كەلمەيدى.

ءبىر كۇنى مەن كەڭسەدە ارىزداردى جيناپ وتىرعانىمدا اتاجۇرتىڭ ءبىر مۇشەسى ماعان اتاجۇرتتىڭ بۇرىنعى مۇشەسى ەرمەكپەن ەكىنشى ارالاسپاۋىمدى «بۇيىردى»، مەن سەبەبىن سۇراسام ول قىتايلارعا ساتىلىپ كەتىپتى-مىس، ال ەندى ونىڭ قىتايعا ساتىلعان دالەلى سەرىكجان بياشقا قارسى شىعۋى ەكەن، سوسىن ءبىر كەزدە مەنىڭ تەلەفونىما سەرىكجان بياش ءبىر ماقالانى جىبەردى، وقىسام ومارالىنى جانە جەبەۋ ۇيىمىن قارالاعان ماقالا ەكەن، مەن زالعا شىققان كەزىمدە، سەرىكجان بياش ماعان: «تابيعات، مىنانى انا سەنىڭ اككاۋنتىڭمەن (ەركىن ازات) تارات» دەپ بۇيرىق سوقتى، مەن بۇل ماقالادا ەشقانداي دالەل جوقتىعىن، ەركىن ازاتتا تەك دالەلدى ماقالا جازىلاتىنىن ايتتىم، ول قاسىمىزدا ءوتىپ بارا جاتقان تىلەككە دەرەۋ بۇرىلىپ: «تىلەك، مىنانى اناۋ سەنىڭ (فايك) اككاۋنتارىڭمەن تارات!» دەدى، «ماقۇل، جارايدى» دەپ ول باسىن يزەپ كەتتى، مەنىڭ كوز الدىما ءبىر ءىستى اقىلداسىپ شەشەتىن كەمەڭگەر باسشى ەمەس، ديكتاتور عانا كورىندى.

سول سەبەپتى مەن دە اتاجۇرتتى ءبىر اشىق جۇيەگە كەلتىرۋگە تىرىستىم، ءبىر كۇنى ءبارىنىڭ باسىن ازەر قوسىپ ءبىر جينالىس اشۋ ءۇشىن اتاجۇرتتىڭ كىشى كەڭسەسىندە جينالدىق، تەك سەرىكجان بياش جوق، ول باسقا بولمەدە اۋىت مۇقيبەكپەن 30 مينۋت تەلەفوندا سويلەستى، ءبىز كۇتتىك، سوسىن بولمەگە كىرگەن سوڭ جينالىستان بۇرىن «قىتايشىلداردى» جانە 30 مينۋت قارالادى، 1 ساعات ۋاقىتىمىز كەتتى، بىرەۋلەردى ورىنسىز قارالاۋعا ەربول داۋلەتبەك پەن قايرات بايتوللا اعالارىمىز اشىق قارسى بولدى، ءبىراق ولاردى تىڭدامادى، ءارى ولاردى شەتتەتى، سوسىن مەن ءسوزىن دەرەۋ ورتادان ءبولىپ جينالىستىڭ مازمۇنىن باياندادىم:

1. اتاجۇرتتىڭ اشىق جارعىسى بولۋ كەرەك، نە ىستەيمىز، نە ىستەمەيمىز، ساياسات پەن ءدىندى ارالاستىرمايمىز، تەك قانا ادام قۇقىعى تۋرالى جۇمىس جاسايمىز؛

2. ەسەپ انىق بولۋ كەرەك، ءار ايدىڭ سوڭىندا كىرىم-شىعىم ەسەبىن كورسەتۋ؛

3. اتاجۇرت يۋتۋب كانالىنداعى ارىزدارعا ات قويىلۋى ماسەلەسى، ويتكەنى مەن تىلشىلەرمەن بايلانىس بارىسىندا ارىزداردى ىزدەۋ بىزگە قيىندىق اكەلدى، ولاردىڭ ايتقان سەبەبى عالىمبەك قاربالاس، ونىڭ ءار ۆيدەوگە ات قويۋعا ۋاقىتى جوق”سۇمدىق حابار”، “سۇمدىق سۇمدىق حابار”، “سۇمدىق سۇمدىق سۇمدىق حابار” …؛

4. كىسىلەردىڭ اتىنا، جەرىنە، ۇلتىنا، سىرتقى كەلبەتىنە ءتىل تيگىزبەۋ، بالاعات ءسوز ايتپاۋ جانە تاراتپاۋ، اتاجۇرتتىڭ كەلبەتىن ساقتاۋ؛

جينالىستىڭ سوڭى اينالىپ كەلىپ ومارالىنى قارالاۋمەن اياقتالدى، جينالىستىڭ مازمۇنى دالادا قالدى.

جوعارداعى سۋرەت اتاجۇرت جۇمىس داپتەرىنەن ءۇزىندى، اۋدارماسى: جاقىنداعى جۇمىستار: 1. وفيس كوشىرۋ ماسەلەسى؛ 2. باسپا ءسوز جينالىستارى بولادى؛ 3. لەكسيا توبى قۇرىلدى: توپتاردا قاندايدا ءبىر اتاجۇرت تۋرالى، سەرىكجان تۋرالى سوزدەر تاراسا دەرەۋ اركىم ءوز توبىن قاداعالاپ وتىرىپ، جۇمىس توبىنا سالۋ، جاۋاپتى ادام لەكسيا توبىنا سالىپ، لەكسيا ۇيىمداستىرۋى كەرەك، جاۋاپتى ادام: ؟

ءبىر جولى كەڭسەدە سەرىكجان بياش ماعان: «مەن بۇل سەرىكتەرمەن (جەبەۋ)ون جىلداي بولدى ارپالىسىپ كەلە جاتقانىما» دەدى، دەمەك بۇل داۋ سەرىكجان بياش پەن ومارالى، جەبەۋلەردىڭ جەكە ارازدىعى، ويتكەنى ون جىل بۇرىن لاگەر بولمادى، بولعان كۇندە دە سەرىكجان بياش ون جىل بۇرىن لاگەر تۋرالى سويلەمەگەن، ول نە ءۇشىن ءار سوزىندە ولاردى تىقپالاپ قارالاي بەرەدى، مەيلى ول راس قىتايشىل بولسا دا ءبىزدىڭ ايقايلاۋىمىزدىڭ نە قاجەتى؟ سوعىستا اشىق سوعىس جانە پارتيزاندىق سوعىس دەگەندەر بولادى، كەي نارسە اشىق بولادى، كەي نارسە جاسىرىن بولادى، ءبىراق سەرىكجان بياش تەك قانا سولاردىڭ اشۋ-ىزالارىن كەلتىرۋدى كوزدەدى، سوڭىندا وزىنە ارىز بەرىپ سوتقا اپارۋمەن تىندى.

ال ەندى اتاجۇرتتا تەك ادام قۇقىعىمەن عانا جۇرەمىز دەگەن جولىمىزعا قايشىلىق جاساپ ۇستالعان “باسشىمىزدى” ءبىز «نوكەرلەرى» ءوزىمىزدى ۇستاۋ قاۋىپ-قاتەرىنە قاراماي قۇتقارۋعا ات سالىستىق، حالىقارالىق ۇيىمدارعا شىقتىق، حالىقارالىق راقىمشىلىق ۇيىمىمەن بىرلەسىپ «سەرىكجاندى قۇتقارۋ» ارىزىن جازدىق ءارى حالىقتى جيناپ قول قويعىزدىق، ۆيدەولەر تۇسىردىك.

ويىمىز تەك قوعام تەڭسىزدىكتە بولماسا ەكەن دەدىك، كەيبىرەۋلەر مەنى قاتە تۇسىنەدى، سەن سەرىكجان بياشتى قولدايسىڭ دەپ، ءبىراق سۋعا ءتۇسىپ كەتكەن ادامدى ءبىز ءبىرىنشى قۇتقارامىز، ءبىز ول ادامنان رۋىڭ قايسى دەپ سۇراپ تۇرمايمىز، مەن ءۇشىن كىم ۇستالىپ كەتسە دە ونى قۇتقارۋ ىسىنە ارالاسامىن، مەن ءۇشىن ولاردىڭ قانداي ويدا بولۋى قىزىقتى ەمەس، ءارى بۇل ولاردىڭ ءوزىنىڭ وي ەركىندىگى، ءار قانداي جان يەسى ءوزىنىڭ ويىندا بولعانى سەبەپتى كەمىستۋگە، قارالاۋعا، قۋدالاۋعا، قامالۋعاء بولمايدى.

جوعارداعى سۋرەتتىڭ ماڭىزدى جەرى: گۇلزيرا: سالەم گاۋحار تاتەلەر سۇقباتقا كەلە جاتىر، شەتەل تىلشىلەرى بار دەيدى؛ سوڭىنان ارقانداي سۇحباتتىڭ الدىمەن تىلەكتەن سۇراۋ كەرەكتىگىن جازىپ، قايتادان كەتىرىپ تاستادى؛ ەركىن ازات: قازىر تىلەكپەن ەمەس، مەنىمەن تىكە بايلانىستا بولاسىز. قازىرگى جاعدايدى بىلەسىز، ولاردى قازىر اڭدۋدا، تەلەفوندا كوپ نارسە جازۋعا بولمايدى.

سەرىكجان بياش استانادا ۇيقاماقتا جاتقان كەزدە شەتەلدىك تىلشىلەر جانە دە كەلدى، ولار اشىق سۇحبات الا المايدى، ويتكەنى ساقشىلار تىلشىلەردىڭ دە ارتىنان تۇسەدى، بىزگە دە قاتەر بار، ءبىراق كۋاگەرلەرمەن كەزدەسۋلەرى كەرەك، ءبىز بىرنەشە كۋاگەرلەرمەن سويلەستىك، ولار سۇحبات بەرۋگە ماقۇل بولدى دا جارتى ساعاتقا جەتپەي ءبارى سۇحبات بەرۋدەن باس تارتتى، سەبەپتەرىن ايتپايدى، سوسىن ءبىر كۋاگەر ماعان ايتتى: «ارقانداي تىلشىگە سۇحبات بەرۋدەن بۇرىن تىلەكتەن ءوتۋى كەرەك، تىلەككە سول تىلشىلەردىڭ اقپاراتىن بەرۋى كەرەك، سوسىن تىلەك ول تىلشىلەردىڭ شىن-جالعانىن تەكسەرىپ بولعان سوڭ سۇحبات بەرۋگە بولادى، ودان بۇرىن تىلشىلەرگە سۇحبات بەرۋگە تيىم سالىنادى» دەدى، بۇل تالاپقا شەتەلدىك تىلشىلەر قوسىلمادى، بىرىنشىدەن ولار اقپاراتىن تىلەككە بەرسە، تىلەك استانادا ۇيقاماقتا وتىرعان سەرىكجان بياشقا جىبەرەتىنى انىق، ال سەرىكجان ءبياشتىڭ تەلەفونى قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ باقىلاۋىندا، سول ارقىلى قازاقستان ساقشىلارى تىلشىلەردىڭ ارتىنان ەرە الادى ءارى ول تىلشىلەردى قازاقستاننان قۋىپ شىعا الادى. سول سەبەپتى كۋاگەرلەردەن جانە جابىرلەنۋشىلەردىڭ وتباسىنان سۇحبات الۋ جۇمىسى كوپ كەدەرگىلەرگە ۇشىرادى، سەرىكجان بياش لەكسياسىندا «لاگەر ماسەلەسىن توقتاتپاڭدار، ون اتاجۇرت بولىپ جۇمىس جاساي بەرىڭدەر» دەيدى، ءبىراق ول استانادا ۇيقاماقتا وتىرعان كۇننىڭ وزىندە دە ءبىزدىڭ ادام قۇقىعى جۇمىستارىمىزعا كەدەرگىلىكتەر كەلتىردى، مەن پاريجگە كەلگەنىمدە دە كەيبىر كۋاگەرلەر مەنىمەن سۇحباتتاسۋدان باس تارتتى، مەن تەك شەتەلدىك تىلشىلەرگە ولاردى ديكتاتور جۇيەدەگى قازاقستان ۇكىمەتى قورقىتۋدا دەپ قانا قويدىم، ءبىراق ولاردىڭ سەرىكجان بياش باسقارعان ديكتاتور جۇيەدەگى اتاجۇرتتىڭ «قورقىتۋىندا» ەكەنىن ايتپادىم، ويلاسام بۇل قاتەلىك.

وسى ارادا سەرىكجان بياشتان جانە ونىڭ توبىنداعى ادامداردان قورقىتۋ كورگەن كىسىلەردىڭ اشىققا شىعۋىن ءۇمىت ەتەمىن!

سەرىكجان بياشتىڭ اتاجۇرتى كۋاگەرلەر مەن جابىرلەنۋشى وتباسىلارىن كونترولداپ العان، ەگەر وعان قارسى شىقساڭ دەرەۋ قىتايشىل قىلىپ جىبەرەدى، سول سەبەپتى ولار سەرىكجان بياشتىڭ ايتقانىنان شىقپايدى، سۇحبات بەرمە دەسە بەرمەيدى. ۆيدەو ارىزدى حالىقارالىق ورىندا تانىمايدى، سەن مىنبەردە تۇرىپ يۋتۋب كانالىمدى قارا دەمەيسىڭ عوي، ءارقانداي ءبىر ۇيىمدا بايانداما (دوكلاد) بولادى، جىلدىق، ايلىق دەگەن.

مەن پاريجگە كەتەر كەزدە ماعان اتاجۇرتتىڭ 7 tb ۆيدەو ارىزىن دا ولار اماناتتاپ ماعان بەردى (جوعارىداعى سۋرەتتە كورسەتىلگەندەي)، ءبىراق حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ مەننەن سۇراعانى جازباشا ارىز بەن بايانداما بولدى، ولار ۆيدەو ارىزدى «المادى» جانە «المايدى». سول سەبەپتى سەرىكجان بياش ولارعا ۆيدەو ارىز جىبەردىم دەگەنى راس، ءبىراق ولاردىڭ قابىلداماعانى دا شىندىق، ويتكەنى ولاردىڭ جۇمىس ءتارتىبى سولاي، اق قاعاز بەن قارا قالامعا جازىلعان ارىزدى عانا قابىلدايدى.

جوعارىداعى ۆيدەودە ءوزى ايتقانداي اق قاعاز قارا قالاممەن ارىز جازامىز دەيدى دە ءوزى ماسەلەگە جولىققاندا اق قاعاز بەن قارا قالاممەن ەمەس قايتا يۋتۋپتە لەكسيا تاراتا بەرەدى.

جوعارىداعى ۆيدەوسىندە زاڭمەن جۇرەمىز دەگەن.

زاڭدى تۇردە ارىز جازامىز، كوشەگە شىقپايمىز دەپ، امەريكاعا بارعان سوڭ حالىقتى كوشەگە شىعۋعا شاقىرۋدا، 2:25 مينۋتىندا اتا-بابامىز اق بىلەكتىڭ كۇشىمەن، اق نايزانىڭ ۇشىمەن قورعاعان جەرىمىزدى قورعاۋىمىز كەرەكپىز دەپ امانتاي قاجىشا اتتانداتادى، ال باسقا لەكسياسىندا قازاقتى كەلەمەجدەيدى.

بۇل ناۋقاستى ءبىز شيزوفرەنيا ياعني لوگيكالىق ساندىراق اۋرۋىمەن اۋىراتىن ناۋقاس دەيمىز، عىلىمي تىلمەن ايتقاندا، ويلانۋ بارىسىندا ويدىڭ بۇرىس جولمەن كەتۋىنەن تۋىندايدى. نەگىزىنەن وي قورىتىندىسىندا، پىكىردە، ۇعىمدارعا انىقتاما بەرۋدە، دالەلدەۋ مەن تەرىسكە شىعارۋدا، جالپى ويلاۋ كەزىندە ويدىڭ لوگيكالىق جۇيەسىنىڭ، لوگيكالىق زاڭداردىڭ بۇزىلۋىن بىلدىرەدى، بۇل ناۋقاستا جانە دە ۇلىلىق ساندىراعىنىڭ بەلگىلەرى بار، سول ءۇشىن ونىڭ ماڭايىنداعى جاقىندارى ياعني تىلەكتەردىڭ ونىڭ اۋىرۋى اسقىنباي تۇرعاندا ەرتەرەك ەمدەتۋىن ءۇمىت ەتەمىن.

سەرىكجان بياشتىڭ انالارعا جاساعان قياناتى

بىلە بىلسەڭىزدەر بايبولات، اقيقات جانە انالار ەلشىلىكتىڭ الدىندا شىعىپ ءجۇردى، ال سەرىكجان بياشتىڭ اتاجۇرتىنداعى داۋلەتجان، گۇلجان، بەكزات، ابىلقايىر تورتەۋى 2021 جىلى قىركۇيەك ايىندا ولارعا بارىپ: «ەلشىلىكتىڭ الدىنا مۇلدە شىقپاڭدار، وسىمەن توقتاتاسىڭدار!» دەپ بۇيرىق بەرگەن. بايبولات، اقيقات جانە انالار ولارعا كونبەي جالعاستى شىعاتىنىن ايتقان.

اۋىت مۇقيبەك ولارعا سەرىكجاندى كەشىرۋگە شاقىرادى، بەكزات ماقسۇتقان بايبولاتتى “ەندى ەلشىلىكتىڭ الدىنا شىقساڭدار، كۇلىڭدى كوككە ۇشىرامىن” دەپ قورقىتقان.

ىلە-شالا سەرىكجان بياش يۋتۋب كانالىندا بايبولاتتىڭ شەشەسىن جەزوكشەگە، اكەسىن القاشقا تەڭەيدى، بايبولاتتى ايەلىنە تەڭەۋمەن قويماي ونى «تالاق» قىلادى. بۇل جەردە اشىعىندا سەرىكجان بياش انالاردىڭ ەلشىلىكتىڭ الدىنا شىعۋىنا قارسى بولدى.

انالار قامالعاندا حالىق ولاردىڭ اكىمشىلىك ايىپپۇلدارىن تولەۋلەرىنە كومەكتەسۋ ءۇشىن “اتاجۇرتتىڭ” شوتىنا اقشا جىبەرەدى، بەكزاتتار انالارمەن كەزدەسكەندە ولارعا حالىقتىڭ جىلۋ اقشاسىن بەرگەننىڭ ورنىنا ولاردى “ءبىزدىڭ نۇسقاۋىمزسىز قامالدىڭدار، ءبىز سەندەرگە شىق دەگەن جوقپىز، ەكىنشى ەلشىلىكتىڭ الدىنا شىقپايسىڭدار” دەپ ولاردىڭ جىلۋ كومەگىن جىمقىرادى، سول سەبەپتى انالار ايىپپۇلدى وزدەرى تولەۋگە ءماجبۇر بولادى.

سەرىكجان بياشتىڭ جانارگۇل جۇماتايعا جاساعان قياناتى

ءبىر جىل بۇرىن ءبىر فرانسۋز زەرتتەۋشىسى Cloe Drieuماعان شۇعىل حابارلاستى، ونىڭ ايتۋىنشا ۇرىمجىدە ءبىر لاگەردەن شىققان قىز امەريكاداعى سەرىكجان بياشقا ءوزى بايلانىسقا شىعىپ وعان ءوزىن قۇتقارۋدى ءوتىنىپتى، ءارى ماعان ولاردىڭ يۋتۋبتاعى ديالوكتارىن اۋدارىپ بەرۋىمدى ءوتىندى، جاعداي وتە شۇعىل، مەن قابىل كوردىم، ءارى سول زەرتتەۋشىنىڭ ۇيىندە سەرىكجان بياش پەن جانارگۇل جۇماتاي قىزىنىڭ سوزدەرىن سوزبە-ءسوز اۋدارىپ بەردىم، ول كەزدە ءبىر امەريكالىق وقىمىستى دا قاسىمىزدا بولدى. ەكى ساعاتتىق ۆيدەونى اۋدارىپ بىتتىك، سوڭىندا بۇل ەكى زەرتتەۋشى تاڭ قالدى، ءارى ماعان سۇراق قويدى:

1. مەيىربەك، ءبىز جانارگۇل جۇماتاي سەرىكجانعا بايلانىسقا شىقتى دەپ ويلاپپىز، ءبىراق سەرىكجان ۇرىمجىدە الىدە قاۋىپ استىندا تۇرعان جانارگۇلگە بايلانىسقا شىققان، نە ءۇشىن؟ ءارى ۆيدەودە ايتىلعانداي جانارگۇل سەرىكجاندى باسىندا تانىمايدى، ال سەرىكجان ول قىزدان اقپارات الۋدىڭ ورنىنا ءبىر ساعات ءوزىنىڭ ويلارىن تىقپالايدى، ادام قۇقىعى جۇمىستارىندا بۇل ارەكەت وتە قاتەرلى، سەرىكجاننىڭ تاجىريبەسى جوقپا؟

2. سىزدە ۋيچات بارما؟ ءسىز جانارگۇل جۇماتايعا شىعا الاسىزبا، ءبىز ونىمەن سويلەسسەك دەدى، ال مەندە (ەركىن ازات) قازىر ۋيچات جوق، بۇعاتتالعان، ويتكەنى قىتاي ۇكىمەتى شەكتەپ تاستاعان، ال قىتايدىڭ قاس جاۋى بولعان سەرىكجان بياش ا ق ش دا ەمىن-ەركىن ۋيچاتپەن جانارگۇلگە بايلانىسقا شىعا الادى ەكەن ءارى ونىمەن ەكى ساعاتتان ارتىق سويلەسە الادى ەكەن، بۇل قالاي؟

حالىقارادا تيبەتتىك، ۇيعىر، تايۋاندىق باسشىلاردىڭ تەلەفون نومەرلەرى قىتايعا بۇعاتتالعان، ءتىپتى ولاردىڭ داۋىستارى دا اۆتوماتتى تۇردە بۇعاتتالادى، ءبىراق قىتايدىڭ اتاجاۋى قىتايعا 2 ساعاتتان ارتىق قاتەرسىز سويلەسەدى، ويلانىڭىز.

3. سەرىكجان نە ءۇشىن ۇيلەنبەگەن قىزدى امەريكاعا شاقىرادى؟ ونىڭ ايەلى قايدا؟ مىسالى مەنىڭ ءوزىم امەريكا ازاماتىمىن، مەن امەريكادا تۋىپ وسكەن اداممىن، مەنىڭ ءوزىم جانارگۇلدى امەريكاعا اكەلدىرە المايمىن، ول قالاي اكەلدىرە الادى؟

جانارگۇل جۇماتاي سۇحبات بارىسىندا ءوزىنىڭ الاڭداۋشىلىعىن بىلدىرگەن، بىراق سەرىكجان: «ەگەر ولار سەنى ۇستاپ كەتسە توقتاماي ارىزدانامىز، جانارگۇل قايدا دەپ مازاسىن الامىز» دەپ سەندىردى.

قۇرمەتتى سەرىكجان بياش، ءبىر جىل ءوتتى، جانارگۇل قايدا؟

ەلدى نازارعا تارتۋ ءۇشىن ءبىر جان يەسىن قۇرباندىققا شالۋ ادامگەرشىلىككە جاتپايدى.

تومەندەگى ۆيدەودان سەرىكجان بياشتىڭ التايلىقتاردى بالاعاتتاعانى جانە كەڭسەگە كەلگەن قويشىبەككە دورەكىلىك كورسەتكەنىن كورە الامىز.

گۇلزيرا اۋەلقان جانە ونىڭ وتباسى، سەرىكجان بياشتار امەريكاعا كەلگەندە پانالىققا ءوتىنىش تاپسىرعان، گۇلزيرا اۋەلقانداردىڭ وتىنىشتەرى قابىل بولادى، ال سەرىكجان بياشتىڭ ءوتىنىشى 3 رەت قايتارىلادى، ونىڭ ىسىنە جاۋاپتى امەريكا ەلشىسى وزگە ەلدەگى ونىمەن ىستەس بولعان ادامداردان سۇحبات العان، امەريكا ەلشىسىنىڭ سوزىنشە ول «سەنىمسىز ادامدار» تىزىمىندە، ونداي ادامدار لەزدە قايتارىلمايدى، قايتادان سوتقا ارىز بەرۋىنە بولادى، ءبىراق باسقالاردىڭ سوتىندا ونىڭ كۋالىك سوزدەرى ەسەپكە الىنبايدى.

سەرىكجان بياشتىڭ ەرلان بەكمىرزاعا جاساعان قياناتى

7 جىلدان بەرى وعان جانە اتاجۇرتقا قارجىلاي كومەكتەسىپ كەلگەن ەرلان بەكمىرزانى ساتۋىنىڭ سەبەبى، اتاجۇرتتىڭ ارىزدانۋ، سۇقبات بەرۋ جولدارىن مونوپولداعانعا ۇقساس، سەرىكجان مەن تىلەك نيازبەك ەكەۋى ترانزيتتىك ادام ساۋدالاۋ جولىن “يگەرىپ” الادى، سول سەبەپتى ەرلاندى دەرەۋ قارالاپ، وزدەرى وسى جولمەن باسقالاردان قارجى جيماق جوسپارىندا بولادى، جوعارداعى ۆيدەودە ونىڭ باسقالارعا شەتەلگە قالاي كەتۋ تۋرالى كەڭەس بەرگەن لەكسيالارى بار، بۇل باتىس ەلدەرىندە قىلمىسقا جاقىنداۋ ارەكەتتەر ەكەنىن ەسكەرگىم كەلەدى.

مەنىڭ جوسپارىم اناۋ ەلۋ قازاقتى امەريكاعا الدىرىپ، حالىقارالىق سوت وتكىزۋ، لوندون سوتى دەگەندەي، ول ءۇشىن ماعان قوماقتى قارجى كەرەك، تەزدەتۋ كەرەك، قولىما ون مىڭ دوللار تيسە ۆاشينگتونعا ۇشار ەدىم، ەلۋ قازاقتى كونگرەسكە اكەلىپ سويلەتەر ەدىم، ونداي زور كولەمدە كۋاگەرلىك ادامزات تاريحىندا سيرەك بولعان!!! سونى جاسايتىن ەدىك (جاقسى، وندا ەلشىلىكتىڭ الدىنداعى انالارعا كومەكتەسپەي تۇرايىن، جوسپاردا ولارعا بەس مىڭ دوللار اۋدارايىن دەگەنمىن)، بىزدىكى الدەقايدا ماڭىزدى.

ەرلان بەكمىرزا سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ سوتىندا

سوڭىندا سەرىكجان ەشبىر لاگەردە بولماعان ءوزىنىڭ جانە تىلەكتىڭ تۋىستارىن ماڭايىنا جيناۋ بارىسىن اڭعارعان ەرلانعا: “امەريكادا ەشقانداي اتاجۇرتتىڭ بولمايتىنىن، ەشقانداي سوتتىڭ دا بولمايتىنىن ايتقان”، ەرلان ونىڭ لاگەردى جەلەۋ ەتىپ ادام ساۋداسىمەن اينالىسىپاقشى بولعانىن، ۇلتشىل ەمەس ەكەنىن سەزگەن كەزدە دەرەۋ ونى قارالاپ شىعا كەلگەن.

جانە دە ول ءوزىنىڭ قۇداي قوسقان ايەلىن گوللاندياعا قالدىرىپ قويعان، ونى امەريكاعا اكەلدىرۋگە اسىقپاعان، سەبەبى، ول جانە تىلەكتەر امەريكادا تۇرىپ كاناداعا “ون مىڭ ۇيعىر، قازاقتاردى” كوشىرۋ جوباسىن پايدالانىپ حالىقتان اقشا جينايدى، ال ايەلى مەن ەرسادىق، نۇرسادىقتار ەۆروپادا تۇرىپ ەۆروپاعا كەتەتىن قازاقتاردان اقشا جينايدى.

(نۇرلى كوش 2024 باعدارلاماسىنا قول شاپالاق!)

اتاجۇرتتا جۇرگەندە ءبىز سەرىكجان بياشقا «توڭمويىن» دەگەن لاقاپ ات قويعانبىز، ونىمەن جۇمىس جاساۋ بارىسىندا مەنىكى قاتە بولدى دەگەن ءبىر اۋىز ءسوزدى ەستىمەدىك، تەك بالەنىڭ ءبارىن باسقاعا ارتا سالادى. مەنىڭ سىزگە ايتارىم:

1. ەشقانداي ءبىر ارىزدى كىرگىزبەگەنىڭزدى مويىنداڭىز؛

2. ماركو روبيومەن تۋالەتتە وتىرىپ سويلەسپەگەنىڭىزدى مويىنداڭىز؛

3. ەشقانداي دەپۋتاتپەن كەزىكپەدىڭىز، تەك حايۋاناتتار باعىن ارالاۋمەن شەكتەلگەنىڭىزدى مويىنداڭىز؛

4. ومارالى ادىلبەك جانە جەبەۋ ۇيىمىنىڭ ەشقانداي قىتاي كۇشى ەمەس ەكەنىن مويىنداڭىز، ويتكەنى حالىقارالىق مەدياعا وسى كۇنگە دەيىن ولاردىڭ دالەلىن كورسەتە المادىڭىز، تەك قازاقتاردى الداپ جۇرگەنىڭىزدى مويىنداڭىز

«سەن» مويىندامايسىڭ، ويتكەنى سەن توڭمويىنسىڭ.

سەندە اقپارات سالاسىندا جۇمىس جاسادىڭ، حاباردىڭ ءبارى دالەلمەن جازىلاتىنىن بىلەسىڭ، ءبىراق ەشقانداي دالەسىز بىرەۋلەردى ءوزىڭنىڭ ويىڭا كەلىسپەگەنى ءۇشىن ولاردى قىتايدان اقشا العان دەپ قارالاما، دالەلىن كورسەت. شەتەلدىك تىلشىلەرگە سول “قىتايشىلداردىڭ” ءبىر دالەلىن كورسەتە المايسىڭ، تەك قازاقتاردى عانا الداپ ءجۇرسىڭ.

قىدىرالى، ساۋلە ابىلداحانقىزى، ابزال قۇسپان، سايراگۇل ساۋىتباي، ايمان وماروۆا، مۇقتار شاحان، ەربول داۋلەتبەك، قايرات بايتوللا، ءومىرحان التىن، قۇنانباي بايجيەن، ەرجان تۇرعىنباي، ەرلان بەكمىرزالاردىڭ سنەريالارى ۇقساس، باسىندا ءبارى باتىرلار، سوڭىندا ولاردىڭ ويلارى باسقاشا بولعاندىعى ءۇشىن ولاردى قارالايسىڭ، ءارى باسقا ۇلتتار اراسىنا ىرىتكى سالاسىڭ، سەرىك اجىبايدى ەۆروپاعا بارىپ الىپ راحات ومىردە جاتىپ الدى دەپ قارالايسىڭ، سەن ءبىرىنشى سەرىك اجىبايدىڭ اناسىنىڭ حالىن سۇرادىڭبا؟ ىنىلەرىم جاعدايلارىڭ قالاي دەپ سۇرادىڭبا ءبىرىنشى؟

مەن ءوزىمنىڭ دە ولار جاعىنان قارالاناتىنىمدى ءبىلىپ وتىرمىن، سۋرەتىمدى الباتى شىعارىپ، الاياق دەگەن سوزدەر جازىلادى، سەرىكجان بياش اق قاعاز بەن قارا قالام ارقىلى جۇمىس جاساۋ كەرەك دەيدى، ال ءوزى ەلدەردى قارالايدى، ويتكەنى اق قاعاز بەن قارا قالام ارقىلى جۇمىس جاساۋ ول كەلۋدەن بۇرىن ءجۇرىپ كەلە جاتقان جولىمىز، سول سەبەپتى ول جابىرلەنۋشى تىلەك نيازبەكتىڭ كىسىلىك قۇقىعىن اق قاعاز بەن قارا قالام ارقىلى ەمەس، بوپسالاۋ مەن قارالاۋ ارقىلى قورعاماقشى بولدى.

ءتۇيىن، بۇل جەردە سەرىكجان بياش ءبىر جۇيەلى جۇمىس ىستەگەن جوق ءارى باسقالاردىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرۋدە، سول سەبەپتى قۇقىعى بۇزىلعان كىسىلەردىڭ اق قاعاز قارا قالامەن جۇمىس جاساۋىن ءۇمىت ەتەمىن، ءوز باسىم ايقاي-شۋ، بالاعات، قارالاۋمەن ءبىر ءىستىڭ شەشىلگەنىن كورمەدىم، ەگەر شەشىلەتىن بولسا زاڭ ورىندارى ەمەس ۇرىسقاق ادامداردىڭ الدىندا جينالىپ شەشۋشى ەدىك «ادامدىق قۇقىعىمىزدى».

ەۆروپادا ادام قۇقىعى جۇمىستارىندا ءار نارسە ءوز تارماعىمەن بولادى، ادام قۇقىعى تەك ادام قۇقىعى، وعان ساياسات، ءدىن جانە باسقا دا ۇلتارالىق ارازدىق تۋرالى تاقىرىپ ارالاستىرىلمايدى.

ءسوز سوڭىندا ايتارىم، ەشقانداي الداۋعا ەرمەڭىزدەر

جارقىن جەتىنىڭ جەتى قىلمىسىن بايانداپ بولدىم، ەگەر مەن تۋرالى جانە دە انىعىراق بىلمەكشى بولساڭىزدار، تومەندە جالعانىمدا كورسەتىلگەن.

Chinese mosque partially destroyed in state campaign against Muslim minority

越洋电话第二季:“少数派” -「米尔」好友相继被消失后,我辞职做了公民记者

مەن ەشقانداي دا ءبىر سىرلى ادام ەمەسپىن، قازاقستاندا مۇناي سالاسىندا 12 جىل كاروتاج ينجەنەر جانە مەنەدجەر بولىپ جۇمىس جاسادىم، جۇمىستاستار اراسىندا قاتىناسىمىز جاقسى، تومەندە بۇرىنعى ايەلىممەن 2016 جىلعى ۇيلەنۋ تويىمدا جۇمىستاستاردىڭ قۇتتىقتاۋى.بۇل جەكە ۆيدەونى جىبەرۋدەگى ماقساتىم ادامدار ارا سيلاستىقتى ۇيرەنۋىن ءۇمىت ەتەمىن.

ەركىن ازات (مەيىربەك)

پاريج

09.02.2024

#ҚұрыпКетСерікжан #АлаяқСерікжан #ОттамаСерікжан #ЕсірікСерікжан #АрамзаСерікжан #ҚұрысынСерікжан

--

--