قۇلدىق زاۋىت تۋرالى بىلەتىندەر حابارلاسسىن
قىتاي ۇكىمەتى وبانىڭ تارالۋى قاۋىپىنە قاراماستان ۇيعىر، قازاق قاتارلى ۇلتتاردى جالپى بەتتىك قۇلداندىرۋ ساياساتىن قارقىندى جۇرگىزۋدە. ىشكى قىتاي پروۆينتسيالارىندا ەڭبەك قۇنىنىڭ ارتۋىنا بايلانىستى قىتاي ۇكىمەتى ۇيعىر، قازاق قاتارلى ۇلتتاردى قۇلداندىرۋدى كۇشەيتۋدە، ءبىر ءبولىم سولتۇستىك شينجياڭداعى تۇرعىنداردى ىشكى قىتاي پروۆينتسييالارىنا، ءبىر ءبولىم وڭتۇستىك شينجياڭداعى تۇرعىنداردى سولتۇستىك شينجياڭعا ءماجبۇرلى كوشىرۋدە، جانە دە ىشكى قىتايداعى تۇرعىنداردى شينجياڭعا كوشىپ كەلۋگە ۇگىتتەۋدە ءارى ولار ءۇشىن قولايلى ساياساتتار تاعايىنداۋدا (جەرگىلىكتى ۇلتپەن ۇيلەنۋ، ءۇي ءبولۋ، جەر ءبولۋ، كومەك اقى بەرۋ، بالالارىنىڭ مەكتەپ، جۇمىس ورىن تاڭداۋداعى قولايلىلىقتار قاتارلى).
قۇلدىق زاۋىت جالپى جاقتان ۇشكە بولىنەدى: تۇرمە مەن لاگەردىڭ ىشىندەگى قۇلدىق زاۋىت نەمەسە تۇرمە مەن لاگەردىڭ كەڭەيتىلگەن تۇرىندەگى قۇلدىق زاۋىت؛ قالا، اۋدانداردا جاڭادان سالىنعان قۇلدىق زاۋىتتار؛ ىشكى قىتايداعى قۇلدىق زاۋىتتار.
قۇلدىق زاۋىتتار نەگىزىنەن كيىم توقىما زاۋىتتارى، ولاردىڭ ىشىندە ەلەكتروندى ونىمدەر، اياق كيىم، باس كيىم، سۋمكا، ويىنشىق، جالعان شاش، تەرى بۇيىمدارى قاتارلى ەڭبەك كوزى شوعىرلانعان تومەن جىكتەگى زاتتار شىعارىلادى، جانە دە كەن ورىنى قاتارلى قاۋىپتى جۇمىستار دا بار.
قىتاي ۇكىمەتىنىڭ جۇيەلى تۇردە قۇلداندىرۋ ساياساتى “قۇلدىققا جەگۋدى توقتاتۋ” حالىقارالىق كەلىسىمى، “قۇلدىق ءتۇزىمدى جويۋ، قۇلدار ساۋداسى جانە قاتىستى قۇلدىق ءتۇزىم جانە داستۇرگە قوسىمشا” حالىقارالىق كەلىسىمىنە، “فيلادەلفيا دەكلاراتسياسىنا”، “جۇمىسقا ورنالاسۋ مەن قىزمەت بارىسىنداعى كەمىسىتۋگە قارسى” كەلىسىمگە قايشى ءارى وزدەرىنىڭ “قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى ەڭبەك كەلىسىمى” زاڭىنا دا قايشى كەلىپ وتىر، ءبىز قىتاي ۇكىمەتىنىڭ وسىنداي تاۋەكەلگە باراتىن ساياساتىن دەرەۋ توقتاتۋىن تالاپ ەتەمىز، ءارى دۇنيە حالىقىن قىتاي تاۋارىنا بويكوتقا شاقىرامىز، ءار ەل ۇكىمەتىن قۇلدىق زاۋىتتان شىققان تاۋارلارعا تيىم سالۋعا ۇندەيمىز.
بىزگە مىنا اقپاراتتار قاجەت، تومەندەگى جاعدايدى بىلەتىن كىسىلەر ماعان (Erkinazat2018@protonmail.com) حابارلاسۋعا بولادى، ءارى راقمەت ايتامىن:
قۇلدانۋشى ءماجبۇرلى تۇردە قۇلدىق زاۋىتپەن كەلىسىم قۇجاتقا قول قويادى، مەرزىمى ءبىر جارىم جىل، ەگەر قول قويماسا لاگەرگە نەمەسە تۇرمەگە سوتتالادى، بىزگە وسى كەلىسىم-شارتتىڭ مازمۇنى كەرەك
قۇلدانۋشى زاۋىتتا جۇمىس جاساعان كەزدە ۇيىنە قايتۋ ەركىندىگى بارما؟ ەگەر بولسا قانشا ۋاقىتتا ءبىر قايتا الادى؟ ۇيىندەگىلەرمەن تەلەفوندا سويلەسۋ، ينتەرنەتتە سويلەسۋ ەركىندىگى بارما؟ ۇيىندەگىلەرگە ءوزىنىڭ قايسى زاۋىتتا ىستەيتىنىن، زاۋىتتىڭ مەكەن-جايىن، ءوزىنىڭ نە جۇمىس جاسايتىنىن جانە دە قايسى ەلدەرگە يمپورتتايتىنىن ايتا الاما؟
قۇلدانۋشى جۇمىس بارىسىندا ءوز انا تىلىمەن سويلەۋگە رۇقساتپا؟ قۇلدانۋشىنى جۇمىس بارىسىندا بالاعاتتاپ، ءتىپتى ۇرىپ-سوعۋ فاكتىسى بولدىما؟ قۇلدىق زاۋىت باسقارۋشىسى قۇلدانۋشىلارعا ۇلتتىق نامىسقا تيەتىن سوزدەرمەن بالاعاتتاۋ فاكتىسى بولدىما؟
ەڭبەك ۇيىمى بارما؟ قۇلدانۋشىنىڭ ەڭبەك قۇقىعى قورعالاما؟ ءار كۇنگى جۇمىس ۋاقىتى قانشا ساعات؟ ءار كۇنى ساياسي ساباق تىڭدايما؟ جۇمىستان شىعۋىنا بولاما؟ زاڭ جاعىنان ەڭبەك ەتۋشى ءوزىن-ءوزى قورعاي الاما؟
قۇلدانۋشى ەڭبەك بارىسىندا جەكە كۋالىگى وزىندە بولاما، جوق قۇلدىق زاۋىت جيناپ الاما؟
قۇلدانۋشىنىڭ اقىسى ۇنەمى كىشى قاتەلىكتەرى (نەمەسە مىندەتتى ۋاقىتىندا ورىنداي الماعانى) ءۇشىن تارتىلاما؟ ادەتتە قانشا تارتىلادى؟ اقىلارى قولدارىنا تيەمە؟
قۇلدانۋشىنىڭ تۇرمىستىق جاعدايى قالاي؟ جاتاقتارى ولشەمگە سايكەس كەلەمە؟
قۇلدانۋشىعا دەنساۋلىق جاعىنان قامتاماسىزدىق جاسالىنعانبا؟ ەگەر جۇمىس بارىسىندا جاراقات السا (نەمەسە جۇمىس بارىسىندا كوز جۇمسا) قانداي جۇمىستار اتقارىلادى؟
9. قۇلدانۋشى جىنىستىق مازالاۋعا، ءتىپتى جىنىستىق زورلاۋعا ۇشىراۋ فاكتىسى بارما؟
10. جانە دە باسقا قۇقىقتىق بۇزىلۋ فاكتىلەرى بولسا حابارلاسساڭىز بولادى.
11. جانە دە بىزگە قۇلدىق زاۋىتتىڭ اتتارى(جاۋاپتى ادامدارى مەن حابارلاسۋ امالدارى)، قۇلدىق زاۋىتتىڭ مەكەن-جايى، شىعارىلاتىن ونىمدەردىڭ ءتۇرى جانە يمپورتتالاتىن ەلدەردىڭ ءتىزىمى كەرەك.
ولاردىڭ دارمەنسىز جانارلارىنا قاراڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز ولاردى قۇتقارا الادى، ولار ءسىزدىڭ كومەگىڭىزگە مۇقتاج!
Erkin Azat
29.04.2020
