伊宁县新建集中营旁的焚尸炉

(43°58'56.76"北 81°32'05.61"东)

来自江苏援疆民警警嫂王女士的消息

Жияң су Провинциясынан Шинжияңға көмекке келген әскердің әйелінен келген хабар

您好，我叫王某，我是江苏援疆民警王先生的爱人，因我老公长期在伊宁县工作，近期因母亲重病，他请假回了一趟老家。之前在微信、电话里聊日常话题，但面对面聊之后更加详细地了解了伊宁县的情况。我因为翻墙看到你有关伊宁县的报告，所以给您讲述了我所知道的信息。

摄像头：

伊宁县每一条街道都有摄像头，几乎每一件房对面都有摄像头，它们是录声音的，360度自由旋转的，有些摄像头在公共场所附近的树木上面隐蔽安装，一般人不易发现，好多人因没发现隐蔽摄像头说了几句话而被抓的。

巡逻方式：每500米有岗亭，伊宁市解放路有军用坦克巡逻，车站那边也有坦克，不常走动，每天10:00左右走动巡逻一次。还有防暴车也会巡逻。

警车一般6~7辆车一组，每2小时巡逻一次而且6~7辆都会鸣响。

每3个巡警一组巡查街道，一人手拿盾，一人手拿枪，一人手拿警棍（兽棍），一般在小巷里巡逻。如果汉人的话一般不检查，如果是维吾尔、哈萨克等当地民族的话就要检查身份证，学生一般不检查，成年人被检查次数频繁。去车站时检查包、行李箱，还要贴上“安检”标志。

十户连家：

晚上7点时每户派1人参加，手里拿着棍棒，喊口号巡逻社区街道半小时左右。教他们如何使用棍棒防卫。手里还领本书，要背会书中的内容，如果提问时无法回答就会要求下次背会，如果十次旷到，就会送去集中营。

夜校：

每天晚上六点之后教授汉语，教完之后开会半个小时，教国家法律法规、宗教去极端化课程。

升国旗：

每周一凌晨07:00升国旗，升完国旗村长要说辞，常提醒要及时举报有宗教倾向的人员，说他们会破坏社会安宁。

去世的毛拉: 伊宁县哈拉哈什镇哈赞齐村的叫Daukesh是政府培养的官方许可的毛拉，去年开始24小时有警察伴随他身边，家里都是摄像头，也不准跟任何人接触、也不准跟任何人打招呼。如果村里有人去世他会在警务人员的陪伴下去办葬礼祷告，村里只准让他办理葬礼仪式。今年夏天他小净完之后摔倒在地就去世了，是高血压还是因过度沮丧导致的无法得知，当时他的葬礼除了他家人之外，禁止任何人靠近遗体。

母语教学：

小学没有哈萨克、维吾尔等语言教授，全部课程都是汉语授课，高等学校每周2次哈萨克语、维吾尔语授课，但书内容都是歌颂李白、鲁迅、毛泽东的，除此之外写有哈萨克、维吾尔语字母的书籍全部被销毁处理了，像哈萨克斯坦作家的书籍不会看到。

工作场合禁止说哈萨克、维吾尔等语言。哈萨克、维吾尔干部在工作场合与家人电话联系都被要求用汉语沟通。

商店、超市及餐厅都有安检门，吃完饭以后不能作祷告。

宴会厅也有安检门，所有参加婚礼人员都被要求刷身份证，不论是小孩儿、孕妇都要求过安检门。宴会厅晚上22:00之后必须关门，如果不关门武装警察会强制性停业。

夜班巡逻兵的装备是白班巡逻兵的2倍，比如白班4个巡逻兵2个有武器，夜班就是4个巡逻兵都有武器。

县镇出入检查口检查车辆的时候，如果是汉族司机就不检查，而哈萨克、维吾尔必须下车检查。必须携带行李、身份证过安检。哈萨克、维吾尔人的车前照、发动机、后备箱、门侧、坐垫都要检查。

村里白天2~3村妇女在大队附近巡逻、晚上2~3村男人巡逻。不会汉语的妇女晚上要参加夜校去学习汉语。村里巡逻代表不能脱靴子，头盔，鸣笛时必须到达集合地，如果不及时到扣3000元，第二次直接去集中营。

不能跟哈萨克斯坦联系，微信里不能有*.KZ等标志，如果有就可以直接去集中营。

有宗教性的名字都被改名了，比如：穆罕穆德等名字被改成波拉特等名字。

清真标志被去掉了，肉店里猪肉跟其他肉一块儿放，卖肉的必须加卖猪肉，如果不加卖猪肉就会关门停业，而且店主会被定义为“思想有问题者”。

餐厅里烟酒是必卖品，如果哪个餐厅不卖烟酒就让店停业。

不接喝酒人士的出租车司机会被送进集中营。

任何人在街上相互谈话时间不能超过10分钟，不能聚集在一起。晚上22:00之后可以上街，但晚上2~3人不能一块儿走，可以单独走，但晚上有人在街的话巡警会劝他们尽早回家，甚至会用车接送到家。

警务人员普遍情绪很低落，很疲惫，他们都恨陈全国、习近平，但敢怒不敢言，而且警务人员、公务人员、普通职工不准辞职，只准家人或自己重病，其他情况下依然想辞职的话就会被认定为思想有问题而被送进集中营。经常叹气、很辛苦，白天黑夜都没休息睡觉时间，24小时精神要处在紧绷状态，警务人员的伙食很差，因经常不按时吃饭，习惯热饭当凉饭吃。 好多警务人员都有胃病。

协警工资在3500元左右，去掉保险五金、退休金、税就剩下2700元左右， 制岗警务人员的工资在4000元以上。大多数年轻人为了钱入职了，而且无论是大学毕业还是无业都被招进警务行业，一般都是协警。警察必须喝酒抽烟，不喝酒不抽烟被定为思想有问题。

护士工资以前是3000~4000元左右，现工资普遍降到1000~1500元左右，况且不准辞职，工作更加繁重，因为医院里会带进大量收押病患，因为他们长期不洗澡，全身污渍有臭味儿，所以护士也不愿意接近他们，而且警务人员一直陪着他们，他们也不准跟护士医生说话，医生护士也不准跟他们说话，不敢看他们的眼神，因为他们大多瘦成骨架子要么浮肿成“胖样子”。普通护士不准靠近重患，有些人带过来时已经疯掉了，大喊大叫的也有，乱跳舞的也有。他们脱衣服时会看到后背从肩头到臀部排满了警棍毒打的发青痕迹。

集中营汉语教学分小学、中学、大学级别，如果不及格就无法升级。

小学级别的集中营在伊宁县第3中学(43°58'32.10"北 81°29'51.79"东)，那里教授小学级别的汉语课程，现又还回成正规学校了。

中学级别的集中营在北方区清华高速路的北方小区(44°00'02.68"北 81°31'53.89"东)，那里教授中级汉语课程

大学级别的是以前的民事局(43°59'3.31"北 81°31'29.56"东)，还有伊宁县老职业技术学院(43°58'42.21"北 81°30'00.29"东)，那里教授大学级汉语课程，而且教授如：厨艺，劳工、裁缝、作馕等技能。

以前伊宁县东部巴扎儿的位置，现在是新建的集中营，坐标：

43°58'49.83"北 81°32'9.94"东

该集中营从2018年4月份开始建造的，9月1日开始运作。总共有17个建筑物，12个集中营、1个尸体焚烧炉(43°58'56.76"北 81°32'05.61"东)、2个警务人员楼、1个大门建筑。集中营共4层，大门是2层的。每层楼都有4个课堂，每间房大概有24平方，厕所跟浴室在同一房间内，以前建的集中营房间面积太小，容量太小，以后建的集中营房间比以前的宽长。每间房有2道门，1件是用钥匙开，另一件是电子锁，电子门是很重的钢铁门。

这一新建集中营可以容纳10000人。

1个尸体焚烧炉(43°58'56.76"北 81°32'05.61"东)

建筑物在建造时，有一天有个在工地的女孩儿被3辆警车全副武装人员给带走了，不知道什么原因。

李某负责拆装床架，有一次他接到一份到集中营修床架的活儿，当进集中营房间时全副武装蒙面持枪的武警警告李某不准跟收押人员沟通，也警告收押人员不准跟修理人员沟通，李某当时用斜眼看到收押人员，当他看到一个人求助的眼神似他很害怕，修完之后再也不接集中营的订单了。

集中营收押人员去世时不归还尸体，要么是火化，要么在附近埋葬，而且五年之内禁止亲人靠近他们的坟地。坟墓上面的字母全被涂抹或拆除掉了。

结亲：

一个干部跟一家结亲，他会成为你的“亲戚”，他用他自己的资金帮助你，他们是轮着住进各家各户，如果家庭成员被关进集中营，干部当天必须住进他们家“慰问”，作思想工作。其实说白了就是到他们家喝酒作客，她老公被抓，她家妻子当天还要招待“干部们”，这不是扶贫，而是干部们成了百姓的经济负担了。

四个意识：

先要让家人宣誓不说谎，如果发现说谎会被送进集中营，四个意识就是要查有没有跟国外联系，自己还有亲朋好友有没有跟国外联系的？还有有没有跟宗教有关？而且要交代家里的经济状况、有多少牲畜、经济收入等信息 ，观察他们的一举一动。

如果举报一个人送进集中营就要奖励600元，如果那个人是重点人员，那就奖励6000元。

黑工厂里的待遇：

07:00~19:00 工作，将近12小时工作。

工资待遇：看工作量，如果制作的产品多就多加奖金，少做慢做就少给奖金，一天10~20元不等，最少的150~300元左右，最好的800~1000元左右。没有休息日，周末假期会说安排在下周，但始终托假期不给放假。

工作条件很差，老板们会大喊大叫。进工厂之前务必要签合同2份，但第2份合同不给“职工”，如果不签字就送进集中营。如果在政府单位里找到工作可以从工厂转到政府单位，如果政府单位里找不到工作就会无限期在工厂工作，也没有说过何时会辞职。

我们有内部秘密规定就是满18岁的不会汉语的维吾尔、哈萨克等当地民族必须进集中营。

新疆的网速一直从4G降到3G。

我们在伊宁县哈拉哈什镇哈赞齐村抓捕过的人员名单：

1. Mukamia Karakoyshi 1990年生，被判了17年，他家位置(44°3'51.31"北 81°36'25.51"东)；

2. Arshin Shapaev 1990年生，他家位置(44°3'51.06"北 81°36'28.87"东)；

3. Batir 1994年生，被判刑，他家位置(44°3'50.46"北 81°36'26.88"东)；

4. Kaster Abeu, 1994年生，他家位置(44°3'46.48"北 81°36'21.34"东)；

5. Janibek，1980年生，Aydin 1991年生，俩兄弟软禁在家，他家位置(44°3'42.97"北 81°36'23.94"东)；

6. Suyinbay Saliahin, 1992年生，判刑，他家位置(44°4'21.40"北 81°37'49.08"东)；

该村内地安置房(44°3'32.46"北 81°36'8.84"东)，都是从内地过来的汉族移民，政府建房安排他们免费居住。

未知集中营：

1. 伊宁县某学校(43°59'5.32"北 81°31'34.77"东)，里面关的是党员或干部，具体身份未知。

2. 伊宁县老武装部监狱(43°58'24.93"北 81°31'23.11"东)

3. (43°55'53.90"北 81°13'40.40"东)

被拆的伊宁县清真寺(43°57'47.42"北 81°29'53.06"东)

Жияң су Провинциясынан Шинжияңға көмекке келген әскердің әйелінен келген хабар

Сәлем, Менің атым Уаң паленше, Мен Жияң су Провинциясынан Шинжияңға көмекке келген әскер Уаң мырзаның жарымын, Күйеуім Ұзақ мезгіл Құлжа ауданында істейді, жақында анамыз ауырып ауылға қайтқан. Әдетте Уе чат, телефонмен жай ғана тұрмыстық тақырыпта ғана әңгімелесетін едіп, бірақ бетпе-бет кездесіп сөйлескенде Құлжа ауданының нақты қазіргі жағдайын түсіндім. Мен VPN арқылы Интернетке (Қытайда Шетел Интернеті шектелген) шығып сіздің Құлжа ауданы туралы хабарларыңызды көрдім, сондықтан сізге білетінімді айтайын.

Камера:

Құлжа ауданының барлық көшесінде камера бар, әрбір үйдің есігінің алдына дейін камера бар, олар дыбыс алады, 360 градус айнала алады, кейбір камералар әлеуметтік орындардағы ағаштардың арасына жасырын орналастырған, әдетте байқалмайды, көптеген адамдар сол камераны байқамай бір екі ауыз артық сөйлеп қойғаны үшін ұсталған.

Күзет амалы: әр 500 метрде бір пост бар, Құлжа қаласында азаттық көшесінде танк бар, авто бекет жақта да бар, әр күні 10:00 аралығында бір айналып шығады. Анти-террор көліктер де бар.

Сақшы көлігі 6~7 көлік бір группа болып жүреді, әр 2 сағатта бір көше аралайды, әрі 6~7 көлік бәрі шиқылдап жүреді.

Әр 3 сақшы бір топ болып көшені жаяу аралайды, біреуінде қалқан, біреуінде мылтық, біреуінде ұзын таяқ бар, көбінесе қалтарыс көшелерде жүреді. Егер Қытайлар болса тексермейді, егер Ұйғыр, Қазақ қатарлы жергілікті ұлт болса жеке куәлігін тексереді, оқушыларды тексермейді, ересектерді көп тексереді. Авто бекетке барғанда сумка, чемодандарға тексеруден өткізіп «Тексерілді» деген белгі жабыстырады.

Он үй бір Отбасы: әр күні кешкі сағат 19:00 де әрбір отбасынан бір мүше сыртқы шарлауға шығады, қолдарына тоқпақ алып, айқайлап, ұрандап жарты сағат көшені аралайды. Оларға таяқпен қалай қорғануды үйретеді. Және де қолдарында бір кітап болады, сұрақ сұрағанда жауап бере алмаса, келесіде жаттап келуді бұйырады. Он рет келмесе конц.лагерге кетеді.

Түнгі Мектеп: Әр күні кешкі сағат алтыда Қытай тілін үйретеді, үйретіп болған соң жарты сағат заңды, ұшқары діншілдікті аластау туралы сабақ өтіледі.

Ту шығару: Әр дүйсенбі 07:00 де ту шығарады, ту шығарып болған соң ауыл әкімі сөз сөйлейді, үнемі діндік пиғылы бар адамдарды ұстап беруді ескертеді, әрі олар қоғамды бүлдіреді деп үгіттейді.

Қайтыс болған молда: Құлжа ауданы қарағаш ауылы Қазаншы қыстағындағы Дәукеш молда бейжиңге дейін барып келген, қасында 24 сағат сақшы кетпейді, үйі біткен камера, ешкімге кезіктірмейді, бір жерге барады, жаназаны тек сол шығарады, биыл жазда дәретін алып болып жығылған, қан басым не құсадан жығылғаны белгісіз, сүйегін де басқа адамдарға көрсетпеді. Аудандық үлкен мешітке апарып жаназасын шығарды.

Бастауыш мектептің Қазақ тілі жоқ, бүкіл бәрі Қытайша, Жоғары мектепетерде аптасына екі рет Қазақша үйретеді, Қазақша шыққан бүкіл кітапатр өртеліп жіберген, бәрі жоқ. Мұқтар Әуезов, Мұқтар Шақан, Шыңғыс айтыматов кітаптары өртелінді, Ондағы Қазақша аударылған кітаптардың мазмұны тек Ли бай мен Лу шун, Мао зыдуң туралы.

Жұмыс орынында Қытайша сөйлеу міндеттелген, Қазақша, Ұйғырша сөйлеу шектелген. Жұмыс орынында үйіндегілермен телефонмен хабарласқанда да Қытайша сөйлесулері керек.

Дүкендер мен Маркеттерге, Асхана тексеріс есіктен өтеді, тамақ ішіп болып бет сипауға болмайды.

Тойханаларда есікте тексеріс есігінен өткізеді, бүкіл адам жеке куәлігін сканерден өткізеді, Бала болсын, Жүкті әйел болсын сканерден өтуі шарт, оннан кейін жабылуы шарт, егер уағынан асып кетсе қарулы әскермен жапқызады.

Түнде жүретін әскер мен Күндіз жүретін әскерлер ұқсамайды, түнде жүретін әскерлер мұздай қаруланған, қарулары күшті, сақшы машинасымен жүреді. Күндізгіден екі есе адамда қару болады.

Қытай Сақшылар аулыда тексерісте Қытайлар болса отыра береді, Қазақ пен Ұйғырлар көліктен түсіп тексерілуі керек. Онда да тексерістен өтіп, жеке куәлік тексертеді, жүктерді алып алады, көліктің алды артын, қақпағын, матордың ішіне дейін көреді. Есіктің қалтарысына дейін тінтеді, артқы сандығын барлығын тексереді.

Ауылда Да дуйда ауылдың қарапайым адамдары түнде постқа тұрады, екіден не үштен Еркектер тұрады, күндіз әйелдер, ауылда Қытайша Білмейтін әйелдер Түнгі үйернуге барады. Етігін шешпей, қалпағын тастмай, шешінбей жату керек, ысқырған уақытта белгілеген жерге келу керек, егер келмесе бірінше рет 3000 юан айыппұл, екінші рет төте көнц.лагерге кетеді.

Қазақстанмен хабарласытрмайды. Уечаттағы аттарында .KZ болса конц.лагерге кетеді.

Діни аттар өзгертілді.

Халал деген жазулар алынып тасталған, қасапханалар қазір бір жерге орналастырылған, онда Шошқа еті мен басқа еттер бірге сатылады, кез келген қасапшы шошқа етін қосып сату керек, егер сатпаса дүкенін жапқызып тастайды не идеясында мәселе бар деп айыптайды.

Асхана орында Арақ пен Темекі сөзсіз болу керек. Арақ пен темекі сатпаса асханасын жабқызып тастайды.

Арақкештерді көлігіне салмайтын таксистерді конц.лагерге алып кетеді.

Ешкімге он минуттан артық әңгіме айтуға болмайды, топтасып тұруға болмайды. Түнгі сағат оннан кейін жүргізеді, кеште екі үш адам бірлесіп жүруге болмайды, жалғыз жүрсе ештеңе етпейді, сонда да үйіңе кет деп қуалайды.

Сақшылардың көңіл күйі шаршаңқы, айтқысы келсе де айта алмайды, жұмыстан шығу үшін тек қатты ауру науқас болу керек, немесе тіке туысында ауыр жағдай болу керек, әйтпесе өз еркімен шығармайды, егер қарсыласса үйренуге кетеді. Күрсініп жүреді, шаршап жүреді, күндіз түні ұйқы жоқ, тамақтары нашар, Көмекші сақшылар Айлықтары 3500 юан айналасында, сақтандыру мен пенсия, бажыны тартқанда қолдарына 2700 юан айналысында, Штатты сақшылардікі 4000 юаннан жоғары, көп жастар ақша үшін кірді, оқып бітірсе де сол ақша деп көбі сақшы болған. Сақшы болғанда Арақ ішу керек, ішпесе болмайды, темекі шегіп тұру керек.

Сестралардың айлығы 3000~4000 юаннан 1000~1500 юанға түсіріп тастады. Емханаларға Түрмеден ауырған науқастарды алып келеді, кейбір сестралар оларға жақындаудан қорқады, арқаларын шешіп көргенде көгерген таяқтың іздері, кірлеп, күс болып май басып кетеді екен, иістеніп кетеді екен. Қастарында сақшы тұрады сөйлестірмейді. Ауыр науқастарды сестраларға көрсетпейді, кейбір айғайлап жынды болып кеткендер бар, билеп кеткендер де бар. Оларды шешіндіргенде арқаларында таяқпен ұрған көгерген іздерді көруге болады.

Қытай тілі дәрежеге бөліп тастаған, егер жақсы үйренбесе жоғары өрлей алмайды.

Бастауыш дәрежедегі Құлжа аудандық үшінші орта мектеп, оны қазір қайта мектеп қылды.

(43°58'32.10" 81°29'51.79")，

Орта дәрежедегі Чиң хуа жолы бойында қасында бей фаң чуй районы, бар, онда толық орта дәрежесіндегі Қытай тілі үйретіледі. (44°00'02.68" 81°31'53.89")

Бұрынғы Халық істер мекемесі (43°59'3.31" 81°31'29.56") Қазір Университет дәрежесінде үйрену орталығы. Ежелгі кәсіптік тәрбие орталығы(43°58'42.21" 81°30'00.29")ол да Университет дәрежесінде, оған қазір кәсіп үйретеді. Қара жұмыс, тігінші, аспаз, науайшы сияқты кәсіптер үйретеді.

43°58'49.83" 81°32'9.94"

Бұрынғы жексен базар орталығы, үлкен мал базар, сол жерде жаңадан конц.лагерь салынды.

2018 жылы сәуір айынан басталып салынды. 2018 жылы 1 қыркүйектері істетілуге берілді. Жалпы 17 құрылыстан тұрады, 12 құрылысы лагерь, 1 өлікті күйдіру орталығы(43°58'56.76" 81°32'05.61"), 2 сақшы орталығы, 1 Қақпа. Лагерлер 4 қабаттан, Қақпасы 2 қабаттан тұрады.

Ішкі құрылысы: әр қабатта төрт үйрену класы бар, үлкен зал, сосын әрбір жатын бөлмеде бір дүш бір туалет, есігі бір тор есік, бір шойын есік, шойын есік төкпен ашылады.

Онмың адамдық түрме. Әр бір камера 4*6=24км, басында салынған конц.лагерлер кішкене салынғандықтан, адамдар симады, келесі салынғандарын үлкен салған.

Бір күні сол конц.лагер құрылысын істеп жатқан бір құрылысшы қызды үш сақшы көлікпен алып кетті, неге екені белгісіз.

Ли яң төсек құрастыру жұмысымен айналсыады, бір күні концлагерге кіріп төсектерін құрастыру жұмысын тапсырып алады, ішіне кіргенде арттарында сақшы мылтықпен маска тағып алған, Қылмыскерлерге қарауға болмайды, оларға сөйлеуге болмайды, ал Қылмыскерлер оларға да қарауға болмайды, жерге қарап отырады, бір жолы көзінің қырымен қарап қалғанда, бір түрмедегі кісі көзі жасаурап Ли яң қарап отыр екен, сосын оның жаны ашып кетті, екінші концлагердегі төсекті құрастыруға кірмейтін болған.

Концлагердегілер Қайтыс болғанда не сүйегін көрсетпейді, апарып көме салады не өртейді, туыстарына көрсетпейді, бес жылға дейін моласына туыстарына барғызбайды. Құлпытастарды шаққызып, алғызып жіберген.

Туыстасу: Бір Қытай кадрді бір үйге туыстастырады, ол сенің туысың болады, ол кадр ақшалай көмектеседі, кадрлар алмасып халықтың үйіне қонып шығады, түрмеге кіргендердің үйіне бір күн қонып шығады, халын сұрап шығады. Бұлар ол үйге Арақ ішеді екен, ол үйдің әйелі оларға тамақ жасайды екен. Күтеді екен, олардың жағдайын көтерді қойып, оларға жүк болады.

Төртті орындау: Шетелмен қарым қатынасы барма? Соны анықтайды, Өзінің немесе туыстарының шетелмен қатысы барма? Дінмен қатысы барма? Өтірік айтпауға уәде бергізеді, анықталса түрмеге кетеді, үйінде қанша малы, кірісі, отбасылық жағдайын бақылайды. Туыстасып барған үйге ақша береді. Адам ұстап берсе 600 юан, маңызды адам ұстап берсе 6000 юан алады.

Завотағы айлық:

істегеніне қарай беріледі, күні 10, 15, 20 юан аралығына қарай, істеген күніне қарай беріледі, айлықтары 150~300 юан аралығында, жақсы істегендері ең көп болғанда 800~1000 аралығында алады. Демалыс жоқ, Аптасына бір күн демалыс дейді, бірақ оны созып келесі аптаға созып жоқ қылады. Жұмыс шарт жағдайы нашар, қожайындар айқайлап ұрсады, Завотқа кірер алдында Келісім шартқа міндетті түрде қол қояды, бірақ екінші нұсқасын бермейді. Қол қоймаса конц.лагерге кетеді. Үкімет орыннан жұмыс тапса онда завоттан шығуына болады, егер таба алмаса белгісіз жыл жатады.

Ішкі жасырын құжат бойынша, 18 жастан асқан Қытайша білмейтін Жергілікті Қазақ, Ұйғыр қатарлы ұлттар міндетті түрде үйрену лагеріне кіріп керек екенін айтты.

Интернет жылдамдығы 4G 3G ға шектелді.

Біз Құлжа ауданы қарағаш ауылы Қазаншы қыстағында ұстаған адамдарымыздың тізімі және үйлерінің адресі:

1. Mukamia Karakoyshi 1990，17 жылға кетті，(44°3'51.31" 81°36'25.51")；

2. Arshin Shapaev 1990，(44°3'51.06" 81°36'28.87")；

3. Batir 1994，(44°3'50.46" 81°36'26.88")；

4. Kaster Abeu, 1994，(44°3'46.48" 81°36'21.34")；

5. Janibek，1980，Aydin 1991，ағайынды екеуі мырза қамақта (44°3'42.97" 81°36'23.94")；

6. Suyinbay Saliahin, 1992，(44°4'21.40" 81°37'49.08")；

Осы ауылдың отырықтастыру үйлері (44°3'32.46" 81°36'8.84")，Бәрі ішкеріден келген Қытайларға арнап үкімет салып берген үйлер, олар бұл үйде тегін отырады.

Белгісіз Конц.лагерлер:

Құлжа ауданы мәлім мектеп (43°59'5.32" 81°31'34.77")，ішінде қамалғандар партия мүшелері немесе кадрлер болуы мүмкін, нақты белгісіз.

Құлжа ауданы ескі әскери бөлімше түрмесі (43°58'24.93" 81°31'23.11")

(43°55'53.90" 81°13'40.40")

Қиратылған құлжа ауданы мешіті (43°57'47.42" 81°29'53.06")